Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Okoncepcjinaśladowanianaturywrefleksjiestetyczno-literackiejoświecenia
podkreślić,żewtakimujęciuproblemuprzedmiotemnaśladowanianiejest
jużkonkretnyelementnaturyczyzjawisko,nawetflupięknione”.Jaksłusznie
bowiemzauważaMarekStanisz:
Zamiastnaśladowaniazewnętrznegopozoru,czyliwiernościele-
mentommałoistotnym,boakcydentalnym,Słowackiupominasię
[…]oprzedstawieniewpoezjigłębokiejistotyodzwierciedlanego
zjawiska36.
Możnośćpoznaniaowejistotyjestwłaśnienajważniejszązdolnościąpoetyc-
kiegogeniuszu37.
WtymkontekścieautorTeoriismakuwdziełachsztukpięknychprzedstawia
koncepcjęwzoruidealnego.Doznaniazmysłowe,przekazywaneduszy,urucha-
miająimaginację,azajejpośrednictwemmyślflzatapiasięwkrainiewyobra-
żeńumysłowych,czyliidealnych”.Artystawznosisięwtedyniejakoodnatury
rzeczywistejdoflwyobrażenianaturyidealnej”,wytworywyobraźnipozbawia
wszystkiego,wczymdostrzegajakąśniedoskonałość,itworzynowyświat,
flpodobnydotego,naktórysięzapatruje,aledalekoodniegodoskonalszy”
(Teoriasmakuwdziełachsztukpięknych,s.27—28).WowymmiejscuSłowacki
wskazujeistotnąróżnicęmiędzynaturąasztuką:
Światarzeczywistegonajistotniejszympodobnocelembyłozacho-
wanieiutrzymanieskładającychgojestestw,celemświataidealnego
jestpiękność,harmonia,jedność,rozmaitośćinajdoskonalszepro-
porcje.
E.Słowacki:Teoriasmakuwdziełachsztukpięknych,s.28
Towłaśnieówwzóridealnyjestbezpośrednimmodelemtworzonegodzieła,
którenigdywpełnigonieodzwierciedli,sytuującsięmiędzyflnaturązwy-
czajną”aflnaturąidealną”.flPrawdziwazaśidealnośćjesttylkoczystympoję-
ciem”orazflźródłemwszelkiejpiękności”(Teoriasmakuwdziełachsztukpięk-
nych,s.32).
36M.Stanisz:Wczesnoromantycznesporyopoezję.Kraków1998,s.21.
37JakczytamywdzieleEuzebiuszaSłowackiego:flCzłowiekpospolitypatrzyiczę-
stoniewidzi,wzrokgeniuszutakjestprzenikliwyiszybki,żepatrząc,zdajesięwidzieć
iogarniać”(Teoriasmakuwdziełachsztukpięknych…,s.17).Gdzieindziejpiszenatomiast,
żefltylkoludzieobdarzenigeniuszemmogąsięwznosićdotychformidealnych,które
pięknościąswojąprzewyższajątowszystko,conajpiękniejszegoznajdujesięwnatu-
rze”(ibidem,s.29).
27
