Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
Myślęocodziennymżyciu,którebyłotakczyinaczej
prowadzonemimoinwazji,oblężeńiprzewrotów.Atak-
żeotych,którychumieranieprzypadłonaczas,kiedy
każdyrokmiałbyćdatąwpodręcznikachhistorii(...)
[CzesławMiłosz,Nieobjętaziemia
s.108,Paryż1984]
J
czymświęcejniżtylkofragmentemfamilijnychwspomnień,choćitakie
Opowiedzianatuprzezemniehistoriarodzinnajestwzamierzeniu
bywająniekiedywarteutrwalenia.Fakt,żewydarzyłasięwokreślonym
miejscuiczasie,nadajejej,byćmoże,znaczeniebardziejszczególne.
Idlategospróbowałamjązapisać.
Doświadczenie,jakiewpołowieXXwiekuspotkałonaszepokole-
nie,bezpośredniodotkniętenietylkofaktamidrugiejwojnyświatowej,
niedajesięchybaporównaćzniczym,coznanebyłowcześniej.Maso-
wośćzamierzonej–choćniewiarygodnej–iwznacznejmierzenauko-
woimechaniczniesprawnieprzeprowadzanejnazwykłychludziach
zbrodni;zachwianiepodstawowymidotychczasowoakceptowanym
systememnormetycznychorazich(tymrazemjednakskuteczna,jak
sięokazało)obrona;fakt,żeofiaramiijednocześniebohateramitego
wszystkiegobyliludziezwyczajni,którymbezprzyczyny
,zdnianadzień,
ichwywyższającysięnadprzeciętnypoziomwspółbraciaodebralinajbar-
dziejpodstawoweludzkieprawa,wtymtakżeprawodoistnienia–musi
byćtuszczególniepodkreślony.
Skutkitegodramatu–choćonsamzzakończeniemtejnaszej
wojnywydawałsięprzezwyciężony–trwajądodziś,choćżyjącepoko-
lenianiemająchybapełnejświadomościtego,czymzostałynaznaczone
przezdziadkówczyojców.Jestemzgeneracji,którajeszczepamiętając,
~7~
