Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Świadekkoronny.Ocenawiarygodności
Tegotypuprzestępczośćjest,jaktobywaokreślane„dzieckiemnowych
możliwościwyborów”,przedjakimistanęliPolacywlatach90-tych76.
Okrestransformacjibowiem,byłswoistymakceleratoremprzestępczości
zorganizowanejnaterenienaszegokraju.
Słusznąwydajesięteza,iżzmianygospodarczo–ustrojowewnaszymkra-
ju,którewnastępstwiedoprowadziłydorozwojudemokracji,równocześnie
wyzwoliły,atymsamympobudziłyrozwójprzestępczościizwiązaneztym
wszelkiegorodzajupatologiespołeczne77.
Dopieronapoczątkulat90-tychzaczętopublikowaćpierwszewkraju,
oficjalnewystąpienia,wktórychzwracanouwagęnawagęproblemuzwią-
zanegozzagrożeniami,jakieniesiezasobąrozwijającasięwnaszymkraju
przestępczośćzorganizowana.Zwracanowówczasuwagę,m.in.nadynamiczne
tworzeniesięstruktur,któreokreślanebyłymianemstrukturmafijnych78.
Nieznaczytooczywiście,żeprzedtymokresemniemieliśmydoczynie-
niaztegotypuprzestępczością,tymniemniej,polskieprawokarnepojęcie
przestępczościzorganizowanejzdefiniowałodopierowXXwieku.
Wubiegłychstuleciachmieliśmybowiemdoczynienia,ztzw.prze-
stępczościązawodową,będącąswoistąpodwalinąobecnejprzestępczości
zorganizowanej79.
Pojęciami,opisującymiowąprzestępczośćzawodowąwXIXw.,były
pojęcia:„spisku”i„bandy”.
Cechącharakterystycznątychpojęćbyłoto,iżsłużyłyoneopisowitypów
przestępstw,związanychzwejściemsprawcówwporozumienie.Doczasu
wejściawżyciekodeksukarnegoz1932r.,wszystkieustawodawstwazaborcze
posługiwałysiętakżewłaśnietymipojęciami80.
Wgdoktryny,jako„spisek”uważanostrukturę,wymagającądłuższejdzia-
łalności,chociażmogłatobyćorganizacja,zmierzającadopopełnieniatylko
76
R.Kulma,Statystycznyobrazprzestępczościporachunkowej,[w:]M.Kulicki,W.Pływaczewski,
K.Zajdler(red.),Przestępczośćporachunkowajakoprzejawprzestępczościzorganizowanej,
Szczytno,2000,s.9.
77F.Prusak(red.),op.cit.,s.29.
78
J.Widacki,Zamiastwstępu,[w:]Kryminologiczneiprawneaspektyprzestępczości
zorganizowanej,A.Marek,W.Pływaczewski(red.),Szczytno,1992,s.17;A.Misiuk(red.),
CentralneBiuroŚledcze,dziesięćlatdoświadczeń(2000–2010),Szczytno,2010,s.13.
79E.Pływaczewski,Przestępczośćzorganizowana,op.cit.,s.153.
80
A.Michalska–Warias,Zwalczaniezorganizowanychformprzestępczościwprawie
karnymobowiązującymnaziemiachpolskichwXIXiXXwieku,Lublin,2008,s.13–14.,vide:
W.Makowski,Prawokarne.Częśćogólna,Warszawa,1919,s.227.Art.97kkz1932r.
definiowałspisekjakowejścieprzezsprawcęwporozumieniezinnymiosobami,przy
czymcelemtegoporozumieniamiałobyćpopełnieniejednejztrzechzbrodnistanu,tj.:
zamachunabytlubintegralnośćPaństwaPolskiego(art.93kk),targnięciesięnażycie
PrezydentaRP(art.94kk)orazusunięcieprzemocąjednegozkonstytucyjnychorganów
państwa(art.95kk).
