Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
doi10.26343/0585556X11201
STUDIASOCJOLOGICZNO-POLITYCZNE.SERIANOWA
NR1(12)/2020■ISSN0585-556X
ARTYKUŁY
JanPakulski
UniwersytetTasmańskiiCollegiumCivitas1
ORCID:0000-0003-0597-5547
POPULIZMJAKOFORMAPRZYWÓDZTWA
POLITYCZNEGO:TRZYTRADYCJETEORETYCZNE
IPERSPEKTYWYBADAWCZE
Potężnafalapopulizmu2przelewasięprzezwszystkierozwiniętekrajeEuro-
pyiAmeryki.Wostatnichdwudekadach(1999-2019)zagregowanaproporcja
głosówwyborczychoddanychnaprzywódcówipartiepopulistycznew33kra-
jachEuropywzrosłaz12%do22%.Prawicowi(narodowi)populiścizwiększyli
swewyborczepoparciez6%do16%,awzrosttenjestnajszybszywDmłodych”
demokracjachEuropyŚrodkowo-Wschodniej.PopulistyczniDprawicowinacjo-
naliści”zasiadająobecnieprawiewewszystkichparlamentacheuropejskich,
współrządząwkilkunastukrajach.Cowięcej,odkilkulatkierująrządamina
Węgrzech,wPolsce,dominująwDbrexitowej”WielkiejBrytanii,aod2016roku
kontrolująBiałyDomwStanachZjednoczonych.Zdobywająiutrzymująwła-
dzęzapomocąhojnychobietnicidemagogicznychatakównaliberalneelity
-któreobwiniająowszelkiezło-orazpogłębiająkonfliktypolityczne,zastę-
pująctradycyjnepodziałynalewicęiprawicęspolaryzowanymiimoralizowa-
nymipodziałaminaDdobrych”iDzłych”,Dprzyjaciół”iDwrogów”,Dpatriotów”
iDzdrajców”.Populistyczniprzywódcykoncentrująwswychrękachwładzę
polityczną,legislacyjną,sądownicząiadministracyjną,atakżewpływywme-
diachinajwiększych(kontrolowanychprzezpaństwolublojalistów)korpora-
cjachprzemysłowychczyfinansowych.Dziękidemagogii,rozdzielanymhojnie
przywilejomorazsankcjomnakładanymnakrytyków,ciesząsiępopularnością
1
E-mail:Jan.Pakulski@utas.edu.au
2
ZnaczeniaterminuDpopulizm”sądyskutowaneprzeztakichautorów,jakGhitaIonescuiEr-
nestGellner(1969)orazMargaretCanovan(1981,2004),awostatnichlatach-PaoloGerbau-
do(2014),CasMudde(2015)iJan-WernerMüller(2016).Autorzycitraktująpopulizmjako
zjawiskoobejmującepodnoszenieDwoliludu”doranginajwyższejpolityczno-moralnejformuły
legitymizującejorazafirmacjęsilnegoibezpośredniegoprzywództwa,bezmediacjijakichkolwiek
ciałpośrednichczyteżreprezentatywnych,takichjakparlamenty.Canovan,podobniejakinni
autorzy,wyróżniarozmaiteformypopulizmu:rewolucyjny,autorytarnyorazpopulizmDprostego
człowieka”.
