Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
ŁUKASZDROZDA
RuthGlass(2010),obserwującawpołowielat60.XXw.tegotypuprzekształ-
ceniawklasycznierobotniczychsąsiedztwachwLondynie2.Następnietermin
spopularyzowanoidostrzeżonojegoprzykładywwieluinnychmiejscachnaca-
łymświecie,włączniezPolską,gdzieobecnośćgentryfikacjizaczęławyraźnie
zaznaczaćsięwrazzukonstytuowaniemsięwpełniwolnorynkowegomodelu
obrotunieruchomościami.Jakkolwiekrodzimagentryfikacjaciąglemaprzede
wszystkimpunktowycharakter.Wyraźniezgentryfikowaneprzestrzeniesąsiadu-
jąbowiemztymi,któreprocesemtymdotkniętezostaływnajwyżejnieznacz-
nymstopniu(Drozda2017,s.94-95).CharakterrozwojutegozjawiskawPolsce
jestzresztąreprezentatywnydlacałegoblokupaństwdawnegorealnegosocja-
lizmu.Podobniejakteżwinnychmiejscachtegoregionuprocestenwyraźnej
intensywnościnabrałdopierowdrugiejdekadzieodupadkupoprzedniegoustro-
ju.WyjątkiemwtymzakresiesądawneNiemcyWschodnie.nUszlachetnianie”
przestrzeninastąpiłowichprzypadkubardzoszybko,zwłaszczawBerlinie.
MiastotojużnasamympoczątkuprocesuzjednoczeniaNiemiecdysponowało
nadpodażąobszarówzdegradowanychwswojejwschodniejczęściijednocze-
snąmożliwościąichzainwestowaniaczyspekulacjinieruchomościamidzięki
zasobomfinansowymzdawnegoBerlinaZachodniegoiRFN(Holmiin.2015,
s.165).Gentryfikacjajestjednakkonsekwentnieobserwowanaodtegookresu
wróżnychczęściachEuropyŚrodkowejiWschodniej,włączniezniektórymi
peryferyjnymiośrodkami(Nagy,Timár2012)czynawetobszaramiwiejskimi.Te
ostatnietakżepoddająsięniekiedyprocesowinuszlachetniania”(Philips1993).
Przestrzeńzdegradowana,którastajesięwpóźniejszymczasiepolemdziałania
procesówgentryfikacyjnych,początkowojestobszaremkoncentracjiproblemów
społecznychiekonomicznych:ubóstwaiwykluczeniaspołecznego,odpływuka-
pitałufinansowego,niekorzystnieprzebiegającychprocesówdemograficznych
czywysokiejprzestępczości.Jestteżnegatywniepostrzegana,awkonsekwen-
cjizłegowizerunku-jeszczebardziejniedoinwestowana.Jednocześniejednak
wyróżniasięipewnympotencjałem,np.położeniemwarunkującymdobrądo-
stępnośćkomunikacyjną,wysokąkoncentracjąusługróżnegotypu(zwłaszcza
edukacyjnych,ważnychzpunktuwidzeniarodzinzdziećmi),cobudujedużą
przewagękonkurencyjnątakichobszarównadperyferiami.Właściwejejby-
wajązaniedbania,leczteżczęstociekawasubstancjaarchitektonicznaalbo
korzystneuwarunkowaniaśrodowiskowe.Wtakzaniedbanej,aledopewnego
stopniaatrakcyjnejprzestrzenipojawiająsięgentryfierzy-osobydokonujące
nuszlachetniania”przestrzeni.Wpierwszejkolejnościsątotakzwanipionierzy
gentryfikacji,niekonieczniedysponującywiększymizasobamifinansowymiod
dotychczasowejludności,alewyróżniającysiępodwzględemposiadanegoka-
pitałukulturowego3.Dogruppionierskichzaliczasięzwłaszczaprzedstawicieli
2Nazwapochodziodanglojęzycznegookreśleniagentry(szlachta),ironiczniewskazującna
grupęnuszlachetniającą”przestrzeńdziękipoprawiejejwizerunkunannowobogacki”.
3Kapitałkulturowystanowiinnyniżtradycyjnierozumianykapitałekonomicznytypzasobu
decydującegooprzewadzekonkurencyjnejwybranychgrupspołecznychbądźjednostek.Kapi-
tałtenprzyjmujepostaćinstytucjonalną(wykształceniepopartedyplomem),uprzedmiotowioną
(posiadanezasobymaterialne,np.książki)orazucieleśnioną(znajomośćnormikonwencjikultu-
