Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Systemypolityczne
zmieniane,takzresztąjakzmieniasięotaczającynasświat.Możnauznać,że
sątojużdzisiajpojęciaprzyjmowaneapriori,któremogąbyćprzydatnedo
tłumaczeniaróżnychzjawisk,możnajewzwiązkuztymuznaćzapojęcia
wieloznaczne.
Jestteżprawdopodobne,żeregionalizacjawystępujejakoreakcjanapro-
cesyunifikacyjnewspółczesnegoświata.Kulturoweposzukiwaniamałych
ojczyzn(społecznościlokalnych)wydająsięcorazbardziejintensywne.Jak
tookreślaAntoninaKłoskowska:nZnamiennedlaparadoksalnegocharakte-
ruepokijestwspółistnienieglobalizacjizsilniemanifestującymisiętenden-
cjaminarodowymiinacjonalistycznymi”
5
.Segmentacjaorganizacjiwspół-
czesnegopaństwademokratycznegostajesięnormąirozwiązaniemwręcz
wymaganym.Pojęciedemokracjiwspółczesnejzawierazatemimplicitecechę
decentralizmu.Współczesnądemokracjępojmujemyjakozdecentralizowa-
nąformęustrojową,wktórejregionstajesięcorazpowszechniejjednostką
podziałuterytorialnegopaństwa
6
.Oznaczatorównież,żeustrojowazasada
podziałuwładzobejmujenietylkopodziałhoryzontalny,aleiwertykalny
7
.
Wątpliwościipytaniaochronologięmożeniesąaktualnienajważniejsze.
Wszakodpowiedzibędązależałyodprzyjęciaokreślonychdefinicjiopisu-
jącychtezjawiska.Przykładowo,czymożnanieuznaćargumentówtych,
którzypowiadają,żejużpaxromana,apóźniejporządekkarolińskibyły
starożytnąiwczesnośredniowiecznąpostaciąglobalizacji.
Ważniejszawydajesiękonstatacja,żeglobalizmuiglobalizacjinienależy
regionalizmowiprzeciwstawiać.Najpewniejodkądtylkopowstały,występo-
waływspólnieijednocześnie.nImmanentnączęściąprocesuglobalizacjijest
postępującasegregacjaprzestrzenna,separacjaorazwykluczenie”1zauwa-
5
A.Kłoskowska:Kulturynarodowewobecglobalizacjiatożsamośćjednostki.nKul-
turaiSpołeczeństwo”1997,R.41,nr4,s.3.
6
Zdanianatentematsąoczywiściepodzielone.PrzytoczmysłowaBohdanaJałowiec-
kiego:Rozwójlokalny.Warszawa1989,s.106:nWhistoriimyślispołecznejspotykamy
przeciwstawnestanowiska.Jedniuważają,żewarunkiemdemokracjijestdecentralizacja,
centralizacjazaśjestwyrazemautokratyzmuiprowadzinieuchronniedodespotyzmuitota-
litaryzmu.Drudzyzaśsądzą,żedemokratycznylubautokratycznysposóbsprawowania
władzymożebyćwzględnieniezależny,ponieważsątowzasadziesferyodrębne”.Autor
skłaniasiękudrugiemustanowisku,zczymdopewnegostopniatrudnosięniezgodzić.Tym
niemniejnieznajdujemytuargumentuadekwatnegodoczasówwspółczesnych,bydemokra-
cjascentralizowanaiunifikacja,jakazaniąpodąża,znosiłyzróżnicowanieregionalne.
7
Wliteraturzespotykamypojęciabliskie:państworegionalneipaństwolokalne.Jedno
idrugiejestzwiązanezdecentralizacjąpaństwaunitarnego,choćpierwszeczęściejkoja-
rzonebywazestrukturąpaństwaautonomicznego,drugienatomiast1zsystememsamo-
rządowym.Niepodlegadyskusji,żeteschematynieodpowiadającałkowicierzeczywistym
(wtymprawnym)rozwiązaniomwEuropie.Szerzej:M.Domagała,J.Iwanek:Państwo
lokalne,państworegionalne.W:Polityka,przedmiotbadańiformyjejprzejawianiasię.Red.
P.Dobrowolski,M.Stolarczyk.Katowice2000,s.1401150.
