Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
Zaszczególnyrodzajobszarówkulturowychmożnauznaćfunkcjonujące
wobrębiekażdegomiastagraniceipogranicza.Ichistnieniestwarzaróżnorodne,
niekiedybardzoskomplikowanetudzieżosobliwesytuacjeizjawiskagraniczne
ocharakterzereligijnym,społecznym,ekonomicznym,etnicznym,regionalnym
czynarodowym.Znajdujetoswojeodzwierciedleniewzagospodarowaniuprze-
strzeni,jejwartościowaniu,ciągłościhistorycznej,życiupublicznymorazdziałal-
nościkulturalno-oświatowej.
Przenikaniemiędzyróżnymiobszaramikulturowymiwspółczesnegomiasta:
dawnąkulturąmiastaiwsi,tworzącychterazwspólnyorganizmmiejski,prze-
strzeniamiprofanumisacrum,przestrzeniamiideowymiwytyczającyminowe
mapymentalneorazprzekształceniaformifunkcjiprzebiegającychprzezmiasto
granic,wartejestobserwacji,badańianaliz.Problematykatastanowiośprze-
wodniąprezentowanychtekstów.
Tomzostałpodzielonynatrzyczęści.Pierwszątworząartykułypoświęcone
wartościowaniumiejskiejprzestrzenikulturowej,stanowiącepróbęuchwyce-
niaistotnychatrybutówkreującychwspółczesnątożsamośćmiejscznaczących,
mającychistotnysenssymboliczny.ReginaMaga-Jagielnickapodkreślaznacze-
nieczynnikówokreślającychwalorykompozycyjneprzestrzeni,którewistotny
sposóbprzesądzająokulturowymwymiarzemiasta.Jejzdaniemczytelność
zastosowanychzasadzestawianiaformprzestrzennychwposzczególnencałości
przestrzenne”jestpożądanącechą,określającątożsamośćposzczególnychmiejsc
ikształtującąpoczuciewspólnotyludzkichzbiorowości.ZkoleiAlbertMiścio-
rakdowodzi,iżwchaotycznejpalimpsestowościwrocławskichblokowiskmożna
dostrzecpewneideewiążące,któredecydująociągłościitożsamościmiejsca.
Ideetesązwiązanezkrajobrazemnaturalnymihistoriąmiejskichperyferii1
blokowiskastanowiąichnajmłodszy,lecznieostatnielement.Mapymentalne,
któreodzwierciedlająspołeczno-kulturowąspecyfikęprzestrzenimiejskiej,są
przedmiotemrozważańGrzegorzaBłahuta.Wielowymiarowaizróżnicowanapod
wielomawzględamiprzestrzeńmiastazawierawsobieistotnydlakulturyzespół
niewymiernychwartościsymbolicznych,będącychpodstawąkonstruowaniamap
mentalnych1wiedzynatematprzestrzenimiejskiej,opartejnakategoriach
wyobraźniipamięci.WomówionymprzezautoraprzykładzieBielska-Białejpoja-
wiająsięwyobrażeniategomiastajakoManchesteru,Wiednia,Berlina,Paryża
iNowegoJorku.WkolejnymartykuleRenataHołdaanalizującsenswznoszenia
pomnikówwmieście,zwracauwagę,iżkreująonemiejscaznaczące,wktórych
celebrowanajestspołecznapamięć.Oddziaływującnawyobraźnię,przywołują
obrazyprzeszłości,ułatwiającprzypominanie,atakżewartościującwydarzenia
orazustanawiającbohaterówiantybohaterówhistorii.
Wdrugiejczęścitomupodjętyzostałproblemznaczącychprzeobrażeńfunk-
cjonalnychisymbolicznych,którympodlegająobszarykulturowewspółczesnych
miast.BrygidaSmołka-Frankezajmujesięzjawiskiemzmianiwaloryzacjiobsza-
rówkulturowychmiastaprzemysłowegonaprzykładzieprocesówzachodzących
