Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przysłowiejakojęzykowynośnikwartości–perspektywapedagogiczna
41
b)wartościestetyczne,którychpozytywnywymiartworzypiękno
wiążącesięzgłębokimprzeżyciemharmonii,zaścentrumwymiarnega-
tywnytworzybrzydotaikicz;
c)wartościmoralne,wiążąsięzwrażliwościąnakrzywdędrugiego
człowiekaipragnieniemczynieniadobra,zaśnaprzeciwnymbiegunie
autorkawskazałabrakwrażliwościidziałaniakrzywdząceinnych;
d)wartościtranscendentne,którychcentrumpozytywnestanowido-
bramoc,zaśnegatywne–złamoc.Wartościtranscendentnewpływają
nainterpretacjęinnychwartości8.
Każdawymienionakategoriawartościma,zdaniemautorki,swoiste
centrumpojęciowe.
Wmyślteoriisubiektywistycznych,
wartościsąwłaściwościamiukonstytuowanymiprzezczłowiekawzależnościod
jegopotrzeb,pragnień,dążeń.Sąwytworemoceniczymśwtórnymwobecaktów
świadomości.Niemawięc,jaktwierdząrzecznicytejteorii,wartościsamych
wsobie,czyliistniejącychobiektywnie(ł)Pojawiająsięjakorezultatnaszych
subiektywnychdoznań.Możnapowiedzieć,żesąonewyłączniensubiektywnymi
zjawiskamiświadomościludzkiej”9.
ZdaniemJ.Homplewicza,wartościąjestto,codlaokreślonejjed-
nostkijestcenne,wcochcesięangażować.
Todążeniekuwartościomkształtujeczłowieka,jestteżwstanieprzesądzićojego
wewnętrznymrozwoju,ojegoprzeżyciach,działaniachicałejpostawieżyciowej10.
TakżedlaN.Sillamy'egopojęciewartościjestzasadniczosubiektyw-
ne;zmieniasięwzależnościodjednostkiiindywidualnejsytuacji11.Jak
dalej,piszewspomnianyautor,wartośćzwiązanajestzzaspokojeniem
potrzeb,zaśprzedmiotposiadawartośćdlapodmiotujedyniewówczas,
gdyjestprzezniegopożądany.
J.Puzyninapodejmującpróbępołączeniakoncepcjiobiektywistycznej
isubiektywistycznej,wskazujenazwiązekwartościzosobistymizbio-
rowymdoświadczeniem,zprzemianamikulturowymi,ogólnymhoryzon-
tempoznawczymiświatopoglądem12.Autorkatapodkreślaponadto,że
wartościhumanistyczne,takiejakdobro,prawdaipiękno
---
---
---
---
---
-
8Tamże,s.193.
9M.Łobocki,Teoriawychowaniawzarysie,Kraków2004.
10Za:H.Krauze-Sikorska,Edukacjaprzezsztukę.Oedukacyjnychwartościacharty-
stycznejtwórczościdziecka,Poznań2006.
11N.Sillamy,Słownikpsychologii,Poznań1994,s.318.
12J.Puzynina,Kulturasłowa,s.162.
