Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.TeoretyczneipraktycznepodstawybudowykulturystrategicznejwPolsce
EuropyZachodniej,przyzwyczajonychdoamerykańskiegoparasolaabardziejsa-
35
modzielnychdopieropoupadkuZSRRikomunizmu,sątakżepaństwaneutralne
ipost-komunistyczne,inaczejodczuwającezagrożeniaiinaczejpojmującesiłę
militarną?
Analitycydoskonalerozumiejątenproblem.MichaelBaunpisze:UniaEuro-
pejskaniemakulturystrategicznej,oileprzezniąrozumiemyszerokieporozumieniewśród
państwczłonkowskichdotycząceśrodkówicelówpolitykibezpieczeństwa,obejmujące
wspólnerozumienieipoglądynaużyciesiłymilitarnej.Czykiedykolwiekbędziekulturę
takąposiadać,jestsprawądyskusyjną,biorącpoduwagęznacznezróżnicowanietradycji
inarodowychdoktrynwojskowychorazto,żeproblemmożetylkonarastać,wmiaręroz-
szerzaniaUnii.Czytojednakoznacza,żeUEniemożebyćważnym,anawetdecydującym
aktoremstrategicznym?25Sformułowanietouderzatrafnościąsądów,ajeślichodzi
oodpowiedźnaostatniepytanie-czyUniabędzieaktoremglobalnym,czyteż
nie(awięcponiekądistrategicznym),zależywyłącznieodniejsamej,odwoli
izdecydowania(consensusu)członkówUEdoodgrywaniatakiejroli,awpraktyce
odrozwijaniazdolnościobronnychprzeUnię.NaareniemiędzynarodowejUnia
Europejskabardziejwidzisięjakomocarstwocywilne,wyposażonewrosnące
zdolnościobronne,mniejzaśjakoaktorstrategiczny.Wzajemnyzwiązekmiędzy
zdolnościamiobronnymi-zwłaszczacałościąpotencjałumilitarnego-akulturą
strategicznąoczywiścieistnieje.ArgumentacjaRobertaKagana,wskazującana
tenwłaśnieczynnikjakopodstawękształtującąwspółczesneobliczetejkultury
wStanachZjednoczonych,jestsłusznaipotwierdzatenzwiązek26.
Niewszyscyjednakpodzielajątenpogląd.Niektórzyanalitycytwierdzą,że
UniaEuropejskawypracowaławłasnąkulturęstrategicznąjużnaszczyciefran-
cusko-brytyjskimwSaint-Malow1998r.,copotwierdziłydecyzjeRadyEuropej-
skiejwHelsinkachwgrudniu1999r.(decyzjaorealizacjiEuropejskiegoCelu
Strategicznego-EHG),wejściewżycietraktatuamsterdamskiego,atakżeprze-
prowadzeniekilkumisjimiędzynarodowych.TakąopinięwypowiadaChristoph
Heusgen,zastrzegającjednocześnie,żejesttojegoprywatnaopinia27.
ElementamikulturystrategicznejUE,wedługHeusgena,są:gotowośćdoza-
angażowaniaglobalnego,dysponowanieróżnyminarzędziamioddziaływania-od
polityczno-dyplomatycznychpomilitarne,rosnącezdolnościwzakresieconflict
prevention,budowaniezdolnościszybkiegoreagowania(siłyszybkiegoreagowa-
nia).Nieulegawątpliwości,żewszystkiewymienioneprzezHeusgenaczynniki
stanowiąwkładdobudowykulturystrategicznejUniiEuropejskiej.Ichagregacja
25M.Baun,HowNecessaryisaCommonStrategicCulture?DOxfordJournalonGoodGover-
nance”2005,vol.2,nr1,s.33.
26R.Kagan,PotęgaiRaj.AmerykaiEuropawnowymporządkuświata,Emka,Warszawa2003.
27Cojestswoistymkuriozum,gdyżjakokierownikJednostkiPolitykiPlanowaniaiWczes-
negoOstrzeganiawRadzieUEpowinienmiećświadomość,żekażdajegopublicznawypowiedź
będziezatakąuważana,bezwzględunaczynionezastrzeżenia.Zob.C.Heusgen,IsTheresuch
aThingasEuropeanStrategicCulture?,DOxfordJournalonGoodGovernance”,2005,vol.2,nr1,
s.29.
