Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Państwowsystemiemiędzynarodowym:paradoksndługiegotrwania”
9
nowegooopisywanejprzezmetaforęrzeczywistości”,możliwościachijednocześnie
ograniczeniach,jakiepaństwunarzuca5.
Niebezprzyczynysięgampokoncepcjęndługiegotrwania”F.Braudela,wktórej
czasjestczynikiempozwalającymspojrzećnazjawiskaiprocesydokonującesię
wprzestrzenizdystansu,zodległościumożliwiającejnieincydentalnąocenęistotności
wydarzeńizmianwsferzegospodarki,kultury,życiaspołecznego
6
.nBraudelowskie”
pojmowaniehistoriicywilizacjipozwalanaekspozycjęprocesukrzyżowaniasię
czasuiprzestrzeni,wktóregocentrumznajdujesiępaństwobędącezjednejstrony
symbolemprzemianstrukturalnychifunkcjonalnychorazstymulatoremdynamiki
ichrozwoju(lubbraku),zdrugiejzaśmoderatoremdorobkucywilizacyjnegoijego
wykonawcą.Pozwalatakżenainterpretacjęzdarzeń,jakiezachodziływciąguwie-
kównwtedyiteraz”,nietylkojaknacoś,cojestjednostkowymwydarzeniem,kon-
kretnyminiezmiennymwswojejpostaci(np.wojna),alejaknacoś,cookażesię
istotniejszedlapaństwawdługiejperspektywietrwania,coś,coskutkujedużymi
zmianamicywilizacyjnymi(ireligijnymi)napoziomiesystemumiędzynarodowego
ijegostruktur.Naogółzmianytedokonująsięniezwyklepowoli,conieznaczy,iż
niemogąprzejawiaćsięgwałtownie,lawionowo,burzliwie,huraganowojakKatrina
czyCovid-19.PropozycjaF.Braudelaspojrzenianahistorięcywilizacjipozwalatakże
widziećpaństwojakostrukturę,którąn[…]czasbardzodługounosinaswoichfalach
izużywawstopniuniewielkim[…]”,jaknan[…]elementstałydlanieskończonej
liczbypokoleń[…]”
7
.Napewnowykorzystanienarzędzi,jakieproponujeF.Braudel,
poszerzaperspektywębadawcząociekaweuogólnieniaiwnioskiwnarracjiopaństwie
jakoponadczasowymfenomenie.Zasadnewydajesięnadmienić,iżoptykandługiego
trwania”wodniesieniudoskomplikowanychprocesówcywilizacyjnychniecieszyłasię
szczególnymuznaniemwokresiedominacjikoncepcjisystemuświatowegoImmanuela
Wallersteina,conieznaczy,iżwielezjejzałożeńnieznajdujeodzwierciedleniawe
współczesnychbadaniach8.
Patrzącnapowspółczesnepaństwoztejperspektywy,możnaprzyjąć,iżznalazło
sięonownastępnymngranicznym”punkcieswojegorozwoju,akolejneonimnarracje,
bezuwzględnieniaczynnikanczasu”,któryradykalniezmieniłświat,rynki,gospodarkę,
ludzi,zdająsięzdecydowanenieadekwatnedorzeczywistości,dospecyfikiczasu,
wjakiejsąprowadzone9.Toonewydająsiępozostawaćwopozycjidotego,costa-
nowiodorobkucywilizacyjnymświata,któregonajważniejszymelementempozostaje
5
W.Kostecki,Ometaforach,polityceipolitologii,w:B.Kaczmarek(red.),Metaforypolityki,Elipsa,
Warszawa2005,s.24.
6
7
F.Braudel,op.cit.,s.58in.
Ibidem,s.55.
8
N.Davies,op.cit.,s.25,77,480,493;D.Armitage,Transtemporalneitransnarodowehoryzonty
historii,tłum.K.Siewior,nStudiaMetodologiczne”2016,t.46,s.229-247.
9
SzerzejT.Łoś-Nowak,Liberalneineoliberalnepułapkiaładświatowy,w:A.Stelmach,M.Lorenc,
M.Łukaszewski(red.nauk.),Politykaikulturawwarunkachponowoczesności,Uniwersytetim.Adama
Mickiewicza,Poznań2017,s.79-94;A.Giddens,TheConsequencesofModernity,StanfordUniversity
