Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Główneproblemywstosunkachpolsko-rosyjskich
11
wKatyniu(28lipca2000r.)iMiednoje(2września2000r.),coRosjauważałaza
zamknięciesprawyrozliczeńhistorycznych,alerządpolskiwdalszymciągupodnosił
nierozwiązaneproblemy,takiejakzakończenieśledztwawsprawiezbrodnikatyńskiej
izadośćuczynieniezarepresjestalinowskie.30listopada2004r.InstytutPamięci
Narodowejzakwalifikowałtęzbrodnięnietylkojakozbrodnięwojenną,aleteżjako
zbrodnięprzeciwkoludzkościwnajcięższejpostaci-ludobójstwaorazwszcząłwłasne
śledztwowtejsprawie.TaocenaprawnazostałaodrzuconaprzezRosję.Również
EuropejskiTrybunałPrawCzłowiekawStrasburguniepodzieliłwpełnipolskiej
kwalifikacji,awwyrokuwydanym16kwietnia2012r.nazwałzbrodniękatyńską
nzbrodniąwojennąpopełnionąprzezwładzeZSRR”(nwarcrimecommittedby
theUSSRauthorities”),czyliniezakwalifikowałjejzazbrodnięprzeciwkoludzkości.
Polskaniepogodziłasięztymwyrokiem,asporyzRosjątrwałynadal.
Pomimożekolejnepolskierządycentro-lewicowe(LeszkaMilleraiMarkaBelki)
starałysięrealizowaćpragmatycznąwspółpracęzRosją,klimatwstosunkachpolsko-
-rosyjskichpogarszałyprawicowaopozycjapolityczna(PrawoiSprawiedliwośćoraz
PlatformaObywatelska)iantyrosyjskonastawionepolskiemedia.Innymczynnikiem
antagonizującymstosunkipolsko-rosyjskiebyłakrytycznareakcjaRosjinawsparcie
przezPolskęnpomarańczowejrewolucji”naUkrainienaprzełomie2004/2005r.
3
Wrezultacienastąpiłaseriawzajemnychpolemikpodnoszącychsiędointerpretacji
historiiikwestiiprestiżowych4.Wlutym2005r.zostałyonewywołanestanowiskiem
rosyjskiegoMSZ,którewydałooświadczeniepozytywnieinterpretującedecyzjejał-
tańskiez1945r.,podjętewodniesieniudoPolski.WPolscezostałoonoodebranejako
próbarehabilitowaniapolitykiStalina.Wmarcu2005r.NaczelnaProkuraturaWojskowa
FederacjiRosyjskiejzamknęłaśledztwowsprawiezbrodnikatyńskiej,niestawiając
nikomużadnychzarzutów;oznaczałotopotraktowanietejzbrodnijakprzestępstwa
pospolitego.Polskaodrzuciłatędecyzjęinadalżądałauznaniamordukatyńskiego
zazbrodnięprzeciwkoludzkości,aInstytutPamięciNarodowejkontynuowałwłasne
śledztwowtejsprawie.Takżewmarcu2005r.powstałynowezadrażnienia,gdyRosja
nerwowozareagowałanapolskąkrytykęzabójstwabyłegoprezydentaCzeczeniiAsłana
Maschadowa.WmajutegorokuwPolscerozgorzaładyskusjanatemat,czyprezy-
dentAleksanderKwaśniewskipowinienprzyjąćzaproszenienaobchodywMoskwie
50.rocznicyzakończeniaIIwojnyświatowej,agdytampojechał,byłkrytykowany
przezprawicowąopozycjępolitycznąimedia,żezgodziłsięnstaćwdrugimszeregu”
zaproszonychgości.Wlipcu2005r.zawódikrytykęwPolscewywołałbrakzaproszenia
3
S.Pifer,EuropeanmediatorsandUkraine’sOrangeRevolution,nProblemofPost-Communism”,
2007,vol.54,nr6,s.28-42;T.Petrova,PolishDemocracyPromotioninUkraine,TheRisingDemocracies
Network,CarnegiEndowmentforInternationalPeace,October15,2014,s.2,https://carnegieendowment.
org/files/RDN_Petrova_Ukraine.pdf(datadostępu:25.02.2019).
4
Szerzejzob.M.Lakomy,Główneproblemywstosunkachpolsko-rosyjskichnapoczątkuXXIwieku,
w:M.Stolarczyk(red.),StosunkiPolskizsąsiadamiwpierwszejdekadzieXXIwieku,Wydawnictwo
UniwersytetuŚląskiego,Katowice2011,s.84-86.
