Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
StosunkiMiędzynarodowe-InternationalRelations
nr1(t.54)2018
JózefPiłsudski
ISSN0209-0961
PrzemówieniewygłoszonenabankieciewHoteluBristol
(3lipca1923roku)*
Szanownipanowie!
Wprzemówieniach,któresłyszałem,brzmiałynuty,którychniechcęporuszać,nuty
tejnatury,odktórejsięjużodzwyczaiłem.Wprzeciągupięciulatprawiepędziłemczas
napracy,przyktórejswobodnynigdyniebyłem,swobodnybyćniemogłem,gdyżurząd,
którywPolscepełniłem,nakładałmizawszenaustapieczęćmilczenia.Byłembowiem
reprezentantem,aźlespełniareprezentantswojąrolę,gdytylkopamiętaosobie,anie
pamiętaoinnych,niepamiętaotych,którychreprezentowaćjestobowiązany.Dzięki
temumusiałemżyćwotoczeniunajrozmaitszychpotwornychbaśni,najrozmaitszych
legend,najrozmaitszychśmiesznychnierazopowiadań,któremniesiętyczyły,które
zemniewyrastały,atakdalekiebyłyodtegorzeczywistegoskromnegoczłowieka,
którytuprzedwamistoi.Ijeślidziś,wdniu,wktórym,jaksobiemówię,stajęsię
obywatelemwolnegoiłatwegodlasiebiepowietrza,towtejchwilichcęserdecznie
podziękowaćinicjatoromdzisiejszegobankietu,żewtejpierwszej,dziewiczej,że
takpowiem,swobodnejmowie,mogęswobodnieniektórezdaniapowiedzieć,które
przedtembywyglądały,jakzdanianieodpowiedniewustachczłowieka,pełniącego
urządreprezentacyjny.
Szanownipanowie!Pomimowolibiegniesiędoprzeszłości,mającwswymwspo-
mnieniupięćlatżycia,pięćlatżycia,przebytegowtakimwirzewypadków,wtakim
chaosiezdarzeń,wtakimprzewrociedotychczasowychludziirzeczy,wtakimdziwnym
życiu!Szukasięwnzamierzchłej”przeszłościpoczątkówtegookresu,okresu,gdy
Polskapowstawaćzaczęła.Iwobectego,żetojesttakznacznieoddalone,żemożna
mówićorzeczachprawiejakohistoriiiżejestemczłowiekiem,któryhistorięlubi,
którynadhistoriąsięzastanawiałiktórywniejnierazszukałrozwiązaniazagadnień
teraźniejszościiwskazówekdlaprzyszłości,więcwtejpierwszejmojejmowieza-
trzymamsięnatychpięciulatach,jaknahistorii.Ażehistoriatakjakośzdziałała,że
wprzyszłymskorowidzuhistoryka,któryotychlatachpisaćbędzie,imięmojebędzie
powtarzaneicałyszeregcyfricyferekoznaczaćbędziestronice,naktórychimięmoje
jestwspomniane,przypuszczam,żemogęzaspokoićswójegoizm,zupełnienaturalny,
iosobiezokresutychpięciulatparęsłówpowiedzieć.
*Tekstprzemówieniacyt.za:J.Piłsudski,Pismazbiorowe.Wydaniepracdotychczasdrukiemogło-
szonych.TomVI,InstytutJózefaPiłsudskiegoPoświęconyBadaniuNajnowszejHistoriiPolski,Warszawa
1937(reprint:KrajowaAgencjaWydawnicza,Warszawa1990),s.24-35.