Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2
Empirycznebadaniaocensprawiedliwościpodziałów
Ocenasprawiedliwościmożedotyczyćzarównokonkretnegopodziałuwdanych
okolicznościach,jakizasadywyznaczaniapodziałów,czyliprocedurypodziału,
atakżezestawupożądanychcechpodziału.Sątoodrębne,choćsilniepowiązane
aspekty.Wybórzasadypodziałuwyznaczarozwiązaniedlakażdegokonkretnego
problemupodziału.Choćsamazasadamożebyćuznawanazawłaściwą,tomożedla
specyficznychsytuacjipodziaługenerowaćrozwiązaniatrudnedozaakceptowania.
Abyproceduramogłazostaćuznanazasprawiedliwą,powinnamiećpewnepożą-
danecechy.Własnościtemogądotyczyćróżnychwymagańsprawiedliwości,wtym
bezstronności,równościijednomyślności(zob.np.Lissowski2005).Cechytemogą
dotyczyćzarównosamejprocedury,jakigenerowanychprzezniąpodziałów-moż-
nawymagać,abyproceduragwarantowała,żewygenerowanyprzezniąpodziałbę-
dziemiałokreślonąpożądanącechęwkażdymmożliwymproblemiepodziału.
Wybórokreślonegowymaganegozestawucechograniczaklasędopuszczalnych
procedur.Kiedyokreślonyzestawwarunkówspełniatylkojednaprocedura,toze-
stawtenstanowiaksjomatyzacjętejprocedury.Wprzypadkugdyzestawwybranych
cechjestzbytszeroki,możeokazaćsię,żeżadnazprocedurniespełniwszystkich
tychwarunkównaraz.Innymisłowy,postulatyzawartewtakimzestawiemogą
byćwzajemniesprzeczne.Odkryciepodobnejsprzecznościprowadzidotwierdzeń
onieistnieniu.
Oconależałobyzatempytaćbadanych:oocenękonkretnychpodziałów,zasad
podziałuczycechtychzasad?Zewzględówmetodologicznychnajwłaściwszejest
pytanieokonkretnepodziały.Bezpośredniebadanieocenywłasności,jakiepowinny
miećzasadypodziałudóbr,jestproblematyczne.Rozważanecechypodziałuprzed-
stawianebadanymsązzałożeniaopartenatakiejczyinnejintuicjimoralnej.Ztego
względuprzeciętnejosobiepożądanemogąwydaćsięwszystkielubprawiewszystkie
tecechy.Niemożnawymagaćodbadanych,abydostrzegali,żeformułowaneprzez
nichoczekiwanianiesąnaogółmożliwedospełnienia(zob.Lissowski2008:370).
Ocenyzasadpodziałumogązależećnietylkoodichwartościmerytorycznej,aleteż
odsposobuichopisuczynawetodatrakcyjnościnadanejimnazwy.Ponadtobadany,
majączazadaniewybórzasadydozastosowaniawposzczególnychprzedstawia-
nychmusytuacjach,możebyćskłonnydopozostaniawiernymrazwybranejregule.
Natomiastkonkretnympodziałomniesąnadawanenazwy,copozwalananiezakłó-
conesprawdzenieocenichsprawiedliwości(tamże).
