Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Strategiewinstytucjitotalnej
19
wewnętrzne,rozdzielająceposzczególneczęściobozu.Przedewszystkimmiały
wydzielonyobszardlapodwładnych(obózwłaściwy)orazdlanadzorców-na-
zywanypoprostuczęściąniemiecką.Biorącpoduwagęliczbęuwięzionych,zaj-
mowałyrelatywnieniewielkąpowierzchnię,coułatwiałonadzór,apogarszało
warunkiżyciajeńców.Organizacjaprzestrzennawynikałazzałożeńinstytucji
totalnej[D.Kisielewicz,1998,2015;A.Matuchniak-Krasuska,2014b].
1.2.Strategiewinstytucjitotalnej
1.2.1.Typyinstytucjitotalnych
Oflagi,podobniejakwięzienia,obozykoncentracyjne,obozypracyiko-
szarywojskowe,toinstytucjetotalne,którecałkowicieograniczająwolność
ludzipoprzezbarieryfizyczne(mury,zasiekizdrutukolczastego,zamknięte
pomieszczenia)orazmaksymalnąkontrolęegzystencji[E.Gofman,1975;
K.Konecki,1985;A.Matuchniak-Krasuska,2014b].
ErvingGofmanwyróżniłpięćtypówinstytucjitotalnych.Pierwsząka-
tegoriętworząinstytucjeopiekuńcze:domystarców,przytułki,sierocińce,
mającenaceluopiekęnadosobaminiedołężnymi,alenieszkodliwymi.Druga
zajmujesięosobaminiesamodzielnymi,aleniebezpiecznymidlaspołeczeń-
stwa,choćnieagresywnymiintencjonalnie;zaliczasiętuszpitaleisanatoria
dlachorychzakaźnieorazchorychpsychicznie.Trzecianatomiastmachronić
społeczeństwoprzedszkodzącymiświadomie,niezaśvchronić”tychostatnich,
zamykanychwzakładachpoprawczych,więzieniach,obozachdlajeńcówwo-
jennychiobozachkoncentracyjnych.Czwartagrupainstytucjitotalnychma
funkcjepraktyczne,służyokreślonymcelomspołecznym,tworząnp.koszary
wojskowe,okręty,internaty,obozypracy.Zpunktuwidzenianiemieckichfunk-
cjonariuszy,oflagimieszcząsięwtrzeciejkategorii,astalagi-wczwartej.Piąty
typtoklasztoryorazinnemiejscażyciareligijnego,grupująceludzidobrowol-
niewybierającychizolacjęodvnormalnego”życiaspołecznego.
Pomimoróżnic,wszystkiewymienioneinstytucjemającechyinstytucjito-
talnych.Życieichmieszkańców-vpodwładnych”toczysięwjednymzamknię-
tymmiejscuipodlegajednejwładzynadzorców-vpersonelu”
.Jesttoostry,
dychotomicznypodziałspołeczny,aistnienietychdwóchświatówspołecz-
nychdeterminujeorganizacjęoflagów.Władzamacharaktergrupowy-wszy-
scyNiemcynadzorowaliwszystkichPolaków,niesubordynacjabyłakarana
iwbrewkonwencjigenewskiejz1929r.obowiązywałaodpowiedzialnośćzbio-
rowa.Personelrządziświatempodwładnych,uruchamiającprocesdegradacji
orazsystemprzywilejów.Jednostkawtokużycia,wrodzinie,szkołach,pracy
jestpoddawanaprocesomsocjalizacji,adaptacji,akulturacji.Instytucjatotalna