Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwagiwstępne
wywołałkryzysglobalny,tonależypowrócićdokorzenibankowości:Uzło-
tejregułybankowej”,oparciaakcjikredytowejnastabilnejbaziedepozy-
tów,zabieganiaoklientadetalicznego,ograniczaniaspekulacjirynkowej,
budowaniadługofalowychrelacjizklientami.Takiewzorceprzezorności
przetrwaływbankowościspółdzielczejispółdzielczościkredytowej
3
.
Preferencjędlatychwartościwidaćostatniowyraźniewedukacji
finansowejkonsumenta
4
.Niemożnajednakabstrahowaćodpewnych
wzorcówkulturowychispołecznych(risk-takingsociety),któreukształto-
wanewświecieanglosaskimstałysięmotoremrozwojukapitalizmu,lecz
niestetyrównieżprzekraczającgranicęrozsądku,zachłannościichciwości
wywołałykryzyszaufania.Tepostawyiwzorceznalazłyodzwierciedlenie
wnaukachozarządzaniujakodylematUpewności”orazUgry”,którydobrze
odpowiadakulturzezapobiegliwości,przezornościioszczędzaniaalbo
zadłużaniasię,życianakredytispekulacjirynkowej
5
.
Doświadczeniakryzysówdoprowadziłydoukształtowaniasięstano-
wiskażnegoodmarksistowskiejanalizyproblemówspołecznych:wy-
zyskludzkiejpracyniemaswoichźródełwprywatnejwłasnościśrodków
produkcji,aleraczejistniejeprzedewszystkimwsferzedystrybucjijako
rezultatwadwstrukturzesystemupieniężnego.
Dostrzeżonowewnętrzniesprzeczną,dwoistąrolępieniądzajako
środkawymianyułatwiającegoaktywnośćgospodarczązjednejstrony
inarzędziasiłybędącegowstaniezdominowaćrynekzdrugiejstro-
ny.Punktemwyjściatychbadańbyłonastępującepytanie:jakmożna
przezwyciężyćcharakterystycznącechępieniądzajakoUlichwiarskiego”
narzędziawładzy,nieeliminującprzytymjegopozytywnychwłaściwości
jakoneutralnegośrodkawymiany
6
?
3
Por.przeciwstawieniebankowościrelacyjnej(relationshipbanking)orazbankowościtransak-
cyjnej(transactionalbanking):S.Heffernan,Nowoczesnabankowość,Warszawa2007,s.XVIII(wstęp),
atakże:G.Szulczewski,Darwinizm,GazetaBankowa2009,nr5,s.64.
4
Ang.ants(preferowaniebezpieczeństwaiprzezorności),grasshoppers(postawahedonizmu
ipoczuciasiły).Por.C.Frade,C.Lopes,ThePsychologicalDeterminantsofConsumerFinancialProfiles,
atakże:E.Kempson,S.Collard,N.Moore,MeasuringFinancialCapability.AnExploratoryStudyforthe
FSAorazD.Noël,EvaluationoftheConsumer’sFinancialCapability.TheCriteria,LiabilityorMethod,First
ConsumerFinancialCapabilityWorkshop,ECRI,Brussels,8listopada2005.
5
Por.A.K.Koźmiński,A.M.Zawiślak,Pewnośćigra.Wstępdoteoriizachowańorganizacyjnych,
Warszawa,1979;M.Crozier,E.Friedberg,Człowiekisystem.Ograniczeniadziałaniazespołowego,War-
szawa1982.
6
TeoriaGeselladotyczącagospodarkiopartejnareformiemonetarnejiziemskiejmożebyć
rozumianawłaśniejakoreakcjazarównonazasadęlaissez-faireklasycznegoliberalizmu,jakinamar-
ksistowskiewizjegospodarkicentralnieplanowanej.Koncepcjataniebyławszelakotraktowanajako
Utrzeciadroga”,araczejwkategoriachpolitycznychzostałaopisanajakoUgospodarkarynkowa
16