Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sprawyzfaktu,żeużywamyzabytkowychformjęzyka.Zaprezento-
wanewsłownikukonstrukcjezreliktemjęzykowymwciążsąchętnie
wykorzystywaneprzezdzisiejszychużytkownikówpolszczyzny.
Słownikfrazeologizmówzarchaizmami.Pamiątkiprzeszłościjestod-
powiedziąnapostulatyzintensyfikowaniabadańnadstałymipołą-
czeniamiwyrazowymiprzechowującymiwswoimskładziewymarłe
jużelementyjęzykapolskiego.Jednaksłownikprzeznaczonyjestnie
tylkodlaspecjalistów(językoznawców),jegoadresatamimogąbyć
równieżmiłośnicymowyojczystej-wszyscy,którzychcąposzerzyć
wiedzęnatematmowynaszychprzodków.Słownikmożebyćtrak-
towanyjakobazaźródłowadobadańnadhistoriąikulturąjęzyka
polskiego(rozwójrodzimejfrazeologii,refleksjanadsemantyką
ietymologiąnskostniałych”wpołączeniachsłów).Możeteżsłużyć
dostudiówbardziejogólnych,np.badańporównawczychzwiązków
zarchaizmamiwróżnychjęzykachsłowiańskich.Przydatnośćsłow-
nikawidzętakżewdydaktyceakademickiej-nazajęciachzhistorii
językapolskiego,gramatykihistorycznejjęzykapolskiego,leksy-
kologiiileksykografii,kulturyjęzykapolskiego(faktyhistoryczne
obecnewmowiewspółczesnej).Niniejszapublikacjajestwreszcie
źródłemciekawostekjęzykowych(przydatnychwkształceniujęzy-
kowymiliterackimuczniów),zktórychmożnaczerpaćwiedzęna
temathistoriijęzykapolskiego.
Archaizm,anachronizm,historyzm
Archaizm(zgrec.archaïsmósCarchaizmjęzykowy’-zarchaíosCdaw-
ny,miniony’-odarchēCpoczątek;przyczyna;zasada,pierwiastek’)
to,najogólniejmówiąc,każdestarezjawiskojęzykowe,stanowiące
wdzisiejszymjęzykupozostałości(pamiątki)podawnychetapach
rozwojowychpolszczyzny.Archaizmemnazywasięwyraz(lubjego
formę,znaczenie)ostarejmetryce,awięcobcywspółczesnejnormie
językowej,np.oczyma,rękoma,wNiemczech,naWęgrzech,kopercza-
ki,udry.Tymterminemokreślasiętakżeelementyjęzykazachowane
zwcześniejszejepokijegorozwoju,choćwspółcześnieniepostrzegane
jakoarchaiczne,np.forma(w)ręku-pozostałośćliczbypodwójnej.
11
