Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iprzyszłepokolenia.„Jakprzyjaciel,kochanek,małżonek,
jakojciec”.JestcierpiącymHiobemizbuntowanym
Prometeuszemwobecniepojętego,okrutnego
iniesprawiedliwegoBoga,któryskazałjegoniewinny
naródnamękęiśmierć.ItemuBogutyranowirzuca
bluźnierczewyzwaniedowalki„naserca”,a„nie
narozumy”.
Romantyczneocalenieojczyznytonadanieuczuciom
doniejcharakteruskrajnieosobistego,byniebyła
pojęciemabstrakcyjnym,czymśzewnętrznymwobec
człowieka,wyrozumowanym,leczbybyłaczymś
osobistym,intymnym,prywatnym,zwyczajnym
inieodzownymdożycia4.UczuciowatożsamośćzPolską
sprawia,żemówisięoniejjakomatce,kochance,jak
orodzinnymdomu,wdodatkujakokimśzagrożonym,
słabym,bezbronnym,wymagającymopieki,obrony,
ratunku,agdyjużnatoniemaszansy,pozostajezemsta
zajejkrzywdy.Sątoemocjeiczynygwałtowneitaka
musibyćmowa.Wysokatemperaturauczuć
patriotycznychijęzykapatriotycznegotokonieczność,
zgodniezromantycznympostulatemjednościmyśli,
emocjiimowy,trafniewyrażonymprzezMadame
deStaël:„
Jenepuisseparermesidéesdemes
sentiments
”.
CarRosjiAleksanderIIwroku1856zwróciłsię
doPolakówzkategorycznymżądaniem:„
Messieurs,point
der˜veries
”5,żadnychmarzeńowolności
iniepodległości.AlePolacyniebylirealistami,śpiewali
owolnościiorganizowalipowstanianarodowe,które
upadały.
Jedynąniekwestionowanąprzestrzeniąwolnościstała
siędlaPolakówwwiekuXIXtwórczośćartystyczna.
NajwiększymczynemromantycznymPolakówbyło
powstanielistopadowe1830roku–wielkiteatrhistorii,
rozgrywającysięnaulicachWarszawyipolachbitew,
zinterpretowanyjakotriumfromantycznegoducha
wolności,zakończonymilitarnąipolitycznąklęską.Ten
triumfitaklęskazawładnęływyobraźniąpisarzy
romantycznych.RozdartaświadomośćPolakówXIXwieku
