Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
66
CzęśćI.Teoretycznepodstawybadaniaseksualności
BronisławMalinowski),bylipełnizgorszeniaimoralnegooburzenia.Równieżidziś
pewnetypyakceptowanejobyczajowościseksualnej,czyprzemianywobrębieniej,wy-
dająsięnieakceptowanezmoralnegopunktuwidzenia(przedewszystkimwpowiązaniu
zkryteriamimoralnościchrześcijańskiej).
Faktemjestjednak,żetakjakwielejesttypówobyczajowościinormobyczajowych,
takteżwielejesttypówetyk,czylisystemówoceniania,jakrównieżnorm(zakazów
inakazów),którychpunktemodniesieniajestpewnakoncepcjadobra,zła,powinności
lubcnoty.Niewątpliwienajbardziejpopularnąiznaczącąwnaszymkręgukulturowym
etykąjestetykachrześcijańska.Opierasięonanawizjiczłowiekajakoistotystworzonej
przezBogaizmierzającejdozbawieniajakoswojegocelu,wizjiświatajakodziełaBożego
oraznaokreślonejkoncepcjidobra,zgodniezktórąsłusznejestto,cojestzgodnezwolą
Boga(czylizsystememprawboskich/naturalnych).Wzakresieseksualności-według
etykikatolickiej-dobresątakie(itylkotakie)zachowania,które-przynajmniejinten-
cjonalnie-prowadządoprokreacji.Innezachowaniasąniewłaściwezmoralnegopunktu
widzenia.Złesąwięc:antykoncepcja,masturbacja,homoseksualizm,nawetstosunek
przerywanyiprezerwatywa.Dobreto,cokierujesiębezpośredniokuprokreacji.Choć
etykakatolickaniejestjedynymsystememmoralnegooceniania,toniewątpliwiewPolsce
jesttosystemnajbardziejpopularnyiuniwersalny.Znanesąjeszczeinnetypyetyki,na
przykładetykapraw,etykaautonomiimoralnej,etykakonsekwencjonalistyczna,etyka
troski,etykaliberalna,etykacnótczyetykaKanta.Każdaznichbudujejakieśkryteria
postępowaniamoralnego,któreodwołująsięniedowspólnoty,jaktojestwwypadku
normobyczajowych,aledopewnejuniwersalnejkoncepcjiczłowieka,wolnościiświata.
Konsekwencjonaliścikażąoceniaćdziałaniewzależnościodtego,czyjegokonsekwen-
cjemaksymalizująszczęściewwyższymstopniuniżinnedziałania,czynie.Należysię
zastanawiaćnadskutkamikażdegoczynuiewaluowaćjepodkątemmaksymalizacji
stanówpozytywnych.Innesystemyzabraniająinstrumentalizacjidrugiegoczłowieka,
pozostawiajączachowania,wktórychdouprzedmiotowienianiedochodzi,pozazasię-
giemetyki.Wetyceliberalnej,którejtwórcąbyłJohnStuartMill,moralnezłopojawia
siętam,gdziepojawiasiękrzywdainnegoczłowieka.WedługMilla,naszezachowania
musząbyćteżpodporządkowanepoczuciugodnościwłasnej,niepowinniśmypostępować
„poniżej”niej,czyliuwłaczaćsobie-swojemuobrazowiistoty.
Jakwidać,normymoralne,pozareligijnymi,majądużypoziomogólności,ale
zarazemdająnamuniwersalnenarzędzieocenynaszychzachowań,niezależneodprzy-
jętejizmiennejobyczajowości.Wdziedzinieseksualnejjesttojednaknarzędziemało
restrykcyjne.Większośćetykówprzyzna,żejeślinaszezachowaniaseksualnenikogonie
krzywdzą,nieinstrumentalizują,nieupokarzają,toznajdująsiępozaosądemmoralnym.
WPolsce-krajuosilniezakorzenionymkatolicyzmie-takiepodejściedoproble-
matykiludzkiejseksualnościwydajesiębardzopermisywne,zkoleikatolickirygoryzm
sprawia,żeludzieczęstojedyniedeklarująprzestrzeganienormetycznychwdziedzinie
seksualnej,wrzeczywistościichnieprzestrzegając(copokazująbadania).Rodzito
hipokryzję,któraniekiedybywagorszaniżpermisywizm,choćnieulegawątpliwości,
żeseksualność,którapełniwieleżnychfunkcji,potrzebujejakiejśregulacji,awięc
swojejetyki.