Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
RządKrólestwaPolskiegowobecsejmikówizgromadzeńgminnych1815–1830
w1820roku).Dyskusjelegislacyjnesąbowiemciekawymświadectwemtego,jak
czołowipolitycywidzielimiejsceinstytucjireprezentacyjnychwsystemiepoli-
tycznymKrólestwa.
Drugiwątektoorganizowaniewyborówprzezwładzeadministracyjneipro-
blemywynikającezpraktykiwyborczej.Sątonaprzykładtakiekwestie,jak
nominacjemarszałków,różnegotypunadużyciaizajściawyborcze,problemob-
radowaniazgromadzeńwyborczychwkościołachczydopuszczalnościsejmiko-
wychuczt.Działaniarządunapotykałytunanopórmaterii”–trwaniedawnej
kulturypolitycznej,lokalneukładypersonalneirodzinne,postawyróżnychgrup
wyborców.Wmającymokoło3,5-4milionówludnościKrólestwiePolskimbyło
blisko100tysięcywyborców.Liczbęosób,którechoćrazbrałyudziałwsejmiku
czyzgromadzeniugminnymmożnaszacowaćnamniejwięcej50-60tysięcy–
byłotowięcdoświadczeniepolityczneomasowymzasięgu.Wprzeciwieństwie
dosejmuKrólestwa,którywlatach1818-1830zostałzwołanycztery,anie–
jakpowinnobyćzgodniezkonstytucją–siedemrazy,zgromadzeniawyborcze
odbywałysięregularniecodwalata.Udziałwnichbyłodmiennymdoświad-
czeniemdlaróżnychgrupwyborców.Dlaziemiaństwasejmikbyłjednązform
funkcjonowaniaśrodowiskawłaścicieliziemskich,znającychsięosobiście,często
spokrewnionych,spotykającychsięnagruncietowarzyskim.Dladrobnejszlachty
ówczesnesejmikibyłyokazjądouczestniczeniawtradycyjnej,szlacheckiejwspól-
nocieobywatelskiej,doudziałuwżyciupublicznymdziękiposiadaniunklejnotu
szlacheckiego”.Mieszczaństwuzgromadzeniagminne,odbywającesięod1809
roku,dałypierwszyrazmożliwośćuczestniczeniawwyborachsejmowych.Jesz-
czeinnycharaktermiałudziałwzgromadzeniachwyborczychksięży,którzy
wlatach1817-1820bardzoczęstobyliwybieraninadeputowanychiradców
wojewódzkich,przeważniewmniejszychmiejscowościach.Każdaztychgrup
wnosiławproceswyborczyswojeaspiracje,wyobrażeniaopolityce,swojewzorce
zbiorowychzachowań.
Trzeciąkwestiąpodniesionąwniniejszejpracyjestwpływrządunawybórpo-
słów,deputowanychiradcówwojewódzkich.Rządustalałzasadygrywyborczej,
alezarazemwniejuczestniczył.Staramsięodtworzyćpodstawowemetodywalki
wyborczejzopozycjąisposobyforsowaniakandydatówprorządowych.Problem
skutecznościrząduwgrzewyborczejjestjednymzistotnychpytań,jakiestawiam
wtejpracy.Badanietegoaspektupolitykisejmikowejdajeteżwglądwpraktycz-
nyobieginformacjiidecyzjimiędzyWarszawąaPetersburgiem.Dobrzewidocz-
nejesttufunkcjonowanietakzwanejnwładzydyskrecjonalnej”iprzeplataniesię
formalnychinieformalnychprocesówdecyzyjnych.
Wielemiejscapoświęcamrolisenatujakoinstytucjikontrolującejcałyproces
wyborczy.Statustegogremiumbyłniejednoznaczny–senatorowienominowani
byliprzezwładcę,alesenatjakocałośćzachowywałznacznąniezależnośćodrzą-
