Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Rynekpracyjakoprzedmiot
zainteresowaniasocjologii.
Wkierunkuanalizyinstytucji
Rynekpracydopieroodniedawnainteresujepolskichsocjologów.Przyczyną
tegoniecospóźnionegozainteresowaniabyłoczywistyfaktnieistnieniaowego
rynkuwpolskiejrzeczywistościgospodarczej.Socjologowiedostrzegalijednak
wyraźnie,żegospodarkabyłaskomponowanazsegmentów,zktórychniektó-
rewykazywałypewnesymptomyregulacjirynkowych(nieformalnaczęśćgo-
spodarki),jednakiwtych„niesystemowych”segmentachregułygryniebyły
opartenaswobodziewymianyiczystejkonkurencji.Praktycyiekonomiścibyli
zgodni,żesiłąrobocządoroku1990przedewszystkimadministrowano;jej
przepływmiędzymiejscamipracyregulowanowróżnorodnysposób:istniał
przymuspośrednictwaorganówadministracjiterenowej,obowiązekzgłaszania
zapotrzebowanianastanowiskapracy,ograniczanowsposóbodgórnyliczbę
zatrudnianychwposzczególnychprzedsiębiorstwach,ograniczanofunduszepłac
itakdalej.Ekonomiściwykazywali,żeowoodgórnesterowanierynkiempracy
nieprzynosiłojednakrezultatów,doktórychzmierzało.Niepowodowałouzy-
skaniazałożonychwielkościfunduszupłac,przyjmowanychwrocznychplanach
społeczno-gospodarczych.JanuszGościńskiwlatachosiemdziesiątychoceniał,
żesystematyczniedochodziłodo7-procentowegoprzekroczeniaplanowanego
coroczniewskalikrajufunduszupłac(Gościński1990).
Częściąpolitykipaństwadoroku1990byłoutrzymywaniepełnegozatrud-
nienia.Hasłopełnegozatrudnienia,gdyjewprowadzano,zapoczątkowując
powojennyplanodbudowywlatachczterdziestych,stałosięniezwyklechwy-
tliwespołecznie.Wpamięcizbiorowejpozostawałowtedywspomnieniebez-
robociawokresieprzedwojennegowielkiegokryzysugospodarczego.Polityka
otwartychdrzwirealizowanawokresiebezpośredniopozakończeniudrugiej
wojnyświatowejdoprowadziłazczasemjednakdoabsurdów.Pracodawcy(to
jestprzedsiębiorstwapaństwowe)wobawieprzedutratąsiłyroboczej„cho-
mikowali”równieżitenczynnikprodukcji,wzwiązkuzczymwmiaręupływu
latmieliśmydoczynieniaznieprawdopodobnymiwręczzjawiskaminiedobo-
rupewnychgruppracowników:wysokowykwalifikowanychspecjalistówczy
