Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
finansowąwykorzystywanesązarównonowe,jakrównieżwypracowanewcześ-
niejwzorcepostępowania.
Wpodejmowanychrozważaniach„instytucje”rozumianesągłówniejako
zasadygryekonomicznej,ujętewokreślonekanonyprawne,zwyczajowe,orga-
nizacyjne,orazjakokulturawymuszającastosowanietychzasad.Prowadząone
doracjonalnegopostępowania,mającegonacelurozwiązywanie,wokreślonych
warunkach,problemównieuniknionychwzarządzaniusystemem.Biegproce-
sówgospodarczychczęstowarunkująnietylezasadyracjonalnegogospodaro-
wania,ilebrakrozsądkuiodpowiedzialnościekonomicznej.Reakcjeludzkie
orazwzorcepodejmowaniadecyzjiwprocesiezarządzaniaulegajązmianom
podwpływemburzliwegootoczenia,wktórymdziałasystem.Napotrzebyni-
niejszegoopracowaniaprzyjętezostałytewzorce,reguły,zasadyinormyza-
chowania,którewdanychwarunkachposiadająprzymiotracjonalności,prag-
matyzmuorazcechująsięwaloremnajlepszegorozwiązaniaproblemu.Pod
pojęciemracjonalnościnależyrozumiećdziałalnośćzmierzającądoosiągnięcia
zamierzonegoceluwsposóbdoskonalszyodpoprzedniostosowanego.Dopiero
odpowiedniakombinacjaiinterakcjawłaściwychinstytucji,odpowiednioskal-
kulowana,umożliwiającazastosowaniezasadracjonalnegogospodarowania
orazwiarygodnezaangażowaniesiępolitykigospodarczejpoprzezredukcję
niepewności,możestworzyćoptymalnysystemgospodarczy–systempowstały
nabazieinstytucji,będącyjednocześniemiejscemkształtowaniasięirozwoju
zróżnicowanychrelacjipomiędzyróżnorodnymiinstytucjami.
Ewolucjasystemugospodarczegojestwidocznagłówniepoprzezzmianyza-
chowańuczestnikówtegosystemu.Częstoczynnikiegzogenicznewymuszają
określonytypzachowań.Niedorozwójinstytucjonalnywieluobszarówwspół-
czesnejgospodarkiświata,znajdującyswojeodzwierciedleniewprzestarzałym
prawie,złychnawykachbiurokracji,brakuinstytucjiwspierającychfunkcjono-
wanierynku,atakżerynkowejkultury–którychtoczynnikówwymagagospo-
darka–powodujeczęstokroćchronicznąniewydolnośćokreślonegosystemu.
Wkonsekwencjidoprowadzatodopoważnychzaburzeńrównowagiekono-
miczno-społecznej.Słabościinstytucjonalnesąrównieżnastępstwemmałej
skutecznościpolitykibądźjejoparciananiewłaściwychfundamentachteore-
tycznych3.
Obecniezasprawąnietylenowychargumentówteoretycznych,ilewobliczu
faktów,nowaekonomiainstytucjonalnazyskujecorazbardziejnaznaczeniu4.
Szczególniewyraźniejesttowidocznewmiędzynarodowymsystemiefinanso-
wym.Powtarzającesięodlatosiemdziesiątychproblemyocharakterzestruktu-
3G.Kołodko,Nowaekonomiainstytucjonalna,„PrawoiGospodarka.MagazynFinansowy”
nr224.1999,s.21.
4WymownymdowodemjestNagrodaNoblaz1993r.dlaamerykańskiegoekonomisty
D.C.Northazazaakcentowanieiwykazanieistotnejroliinstytucjiwrozwojuspołeczno-
-ekonomicznym.Szerzejnatentematzob.D.C.North,InstitutionalChange.AFrameworkof
Analysis[w:]TheoryandEmpirialFindings,Sharpe,ArmonkandLondon1993.
