Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
MariaWeher
1.1.Neuroplastyczność
Termin„plastycznośćneuronu”pojawiłsięwjęzykunaukneurobiologicznych
ponad70lattemu.W1948r.,wksiążceConditionedrefexesandneuronorga-
nization,polskineurofizjologJerzyKonorskizwróciłuwagęnapobudliwość
iplastycznośćkomóreknerwowych,któreuznałzaichspecyficznewłaściwości.
Przezplastycznośćneuronówrozumiałontrwałezmianywichfunkcjonowaniu,
powstającewwynikuoddziaływaniananieokreślonychbodźców(Wróbel
iWróbel,2014).
1.1.1.Zastosowanieterminu
Przezwielelattermintenstosowanogłówniewceluokreśleniazmianwsposobie
funkcjonowaniamózgu,spowodowanychjegouszkodzeniami.Wlatach70.
XXw.pojęcietozastosowanodoopisaniazjawiskakompensacjiuszkodzeń
wewzrokowychstrukturachkorowych.Reorganizacjadziałaniaukładuwzro-
kowegozostałazauważonawczasiebadańnadukłademwzrokowymzwierząt
prowadzonychprzezzespółDavidaHubelaiTorstenaWiesela.Wlatach80.
XXw.rozszerzonoznaczenieplastycznościneuronalnejnazjawiskaprzemapo-
waniakorowejreprezentacjidłoni,czylizmianyobszarówaktywnościneuronów
wywołanychutratąpalca,wykazanychwbadaniachprowadzonychprzezzespół
badaczypodkierunkiemMichaelaMerzenicha(Kossut,2019).
Współcześnieterminplastycznośćmózgu(ang.brainplasticity)jestpowszech-
niestosowanywnaukachpsychologicznych,pedagogicznych,medycznych
ineurobiologicznych.Zamiennieużywasięokreśleńneuroplastyczność(ang.
neuroplasticity)orazplastycznośćneuronalna(ang.neuralplasticity).
1.1.2.Zakresznaczeniowyterminu
Jakkolwiekkażdyzwymienionychwcześniejterminówpodkreślazdolność
ośrodkowegoukładunerwowegodoelastycznego,czyliinaczejmówiąc,pla-
stycznegodostosowywaniasiędozmianwśrodowiskuorganizmulubwsamej
strukturzeorganu,wartozwrócićuwagęnakilkafaktów.
Popierwsze,terminplastycznośćmózguokreślazmianyzachodzącewukładzie
nerwowymnawielupoziomach.Możeodnosićsiędoprocesówmolekularnych,
