Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawyteoretycznerynkuusługtelekomunikacyjnych
–rynkowych,wynikającychzsiłyekonomicznejprzedsiębiorstwalubgrupyprzedsię-
biorstw,posiadaniaprzezpodmiotgospodarczypatentówlubprawograniczających
działalnośćinnychpodmiotówrynkowych,
–pozarynkowych,związanychzprotekcjonistycznymidecyzjamipodejmowanymi
przezpaństwo.
Specyficznąformąmonopolu,bardzoważnązpunktuwidzeniarozważańpro-
wadzonychwniniejszejpracy,jestmonopolnaturalny.Sensekonomicznytegoza-
gadnieniawyjaśniadefinicja,wedługktórejmonopolnaturalnyto„działalność,
wktórejdługookresowekosztyprzeciętneikrańcowespadająwrazzewzrostem
produkcji,coprowadzidozdominowaniaprodukcjiprzezjednąfirmę”48.Wedługin-
negoujęciaprzyjmujesię,iżmonopolnaturalnywystępujewtejgałęziwytwór-
czej,wktórejkorzyściskaliprodukcjipozwalająjednejfirmiezaspokoićpotrzebyda-
negorynkupomniejszymprzeciętnymkoszcieniżwkażdyminnymprzypadku49.
Wmyślprzedstawionejkoncepcjimonopolnaturalnypowinienwystępowaćtylkowtych
gałęziachgospodarki,gdziewstrukturzekosztówznaczącyudziałmająkosztystałe.
Wtakichwarunkachtylkotenpodmiot,którymadominującyudziałwrynku,produku-
jeponajniższychkosztach.Działalnośćpozostałychprzedsiębiorstwjesttymsamym
ekonomicznienieuzasadniona.Przyjmujesięponadto,iżwprzypadkuprzedsiębiorstwa
jednoproduktowegowarunkiemwystarczającymdoistnieniamonopolunaturalnegojest
występowanieekonomiiskali,natomiastjeślifirmaoferujeszerszyzakresproduktów,to
koniecznejestzaistnienieekonomikizakresu50.Niemniejjednakwystępowaniezjawi-
skakorzyściskaliczyzakresuniejestjedynymwarunkiem,abydanyobszargospodarki
uznaćnamonopolnaturalny.Drugimczynnikiemjestsubaddytywnośćfunkcjikosztów
całkowitych51.Zjawiskotomożnatłumaczyćsytuacją,wktórej„jednafirmamożedostar-
czyćwielkośćprodukcjipożądanąprzezrynekponiższymkoszciejednostkowymniż
dwielubwięcejfirm”52.
Rynekusługtelekomunikacyjnychprzezdługiczasbyłpowszechnieuważanyzaob-
szarwystępowaniamonopolunaturalnego.Trzebabowiemprzyznać,iżzteoretycznego
punktuwidzeniarynektenspełniaprzedstawionejużwarunkikoniecznedlazaistnienia
tegozjawiskawpraktyce.Ztegopowoduwpoczątkachfunkcjonowaniarynkuusług
telekomunikacyjnychwposzczególnychpaństwachuznawanozaracjonalnewydawa-
niezezwolenianaprowadzeniedziałalnościrynkowejwtymobszarzetylkojednemu
48
W.Grzywacz,Metodypolitykigospodarczej,Szczecin1995,s.93.
49
W.Bauman,A.S.Blinder,Economics.Principlesandpolicy,PrincetonUniversity1989,s.599.
50W.K.Viscusi,J.M.Vernom,J.E.Harrington,Economicsofregulationandantitrust,Cambridge2000,s.340–343.
51
K.Kosiec,M.Raczyński,Rynkipolityczneaekonomia.Strategiepolitycznefirmpaństwowychwrywalizacji
rynkowej,Kraków1998,s.11.
52S.Kruk,Podstawyteoriiregulacjirynkutelekomunikacyjnego,„PrawoiEkonomiawTelekomunikacji”2003,nr4.
25
