Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Kształtowaniesięmyśliwojskowej
27
jeszczewXVI-XVIIw.zaowocowałokoncepcjąDMoskwy-trze-
ciegoRzymu”17.
Licznewojnyikonfliktytoczonewciągudziejówprzezpań-
stworosyjskiewniebagatelnysposóbwpływałynajegogospodar-
iorganizacjęspołeczną.Państwomusiałodostosowaćsposób
ichfunkcjonowaniadopotrzebarmii.Przemysłwojennyzacząłsię
wRosjirozwijaćodXVIw.,azasadapodporządkowaniawszyst-
kiegocelowi,którymbyłostałepodnoszeniepotencjałumilitarne-
go,decydowałaodrodzerozwojucałegokraju.Byłatakżeczęsto
impulsemdorozwojukonkretnychregionów,gdziezakładano
nowemiasta,nierzadkoprzekształcanewośrodkiprzemysłuzbro-
jeniowego(np.Tuła,IżewskczyJekaterynburg).Znaczeniepro-
dukcjiwojennejstalerosło,awrazznimwydatkinacelewojenne.
JakpodajeT.W
.Grabowski,wXIXw.naceleprowadzeniadziałań
wojennychprzeznaczanośrednio8-14%dochodunarodowego
walczącychpaństw,wlatachIwojnyświatowejjużod15,5%do
37%,apodczasIIwojnyświatowejliczbytejeszczebardziejwzro-
sły:wUSAdo43%,wWielkiejBrytaniido55,7%,awNiemczech
do67,8%.WtymczasiewZwiązkuRadzieckim65-68%całejpro-
dukcjiprzemysłowejstanowiłyartykułyużytkuwojskowego.
ZSRRwytworzył,generalnierzeczujmując,prawiedwarazywię-
cejuzbrojeniaiinnejtechnikiwojennejniżIIIRzeszaitomimo
raczejubogiejbazyprodukcyjnej18.
RównieżwczasachZwiązkuRadzieckiegowrosyjskiej(wtedy
radzieckiej)polityceobowiązywałakoncepcjaDTrzeciegoRzymu”,
ajedyną,chociażistotnązmianąbyłprymatideologiikomuni-
stycznej.Największywpływnazbiorowąpamięćimentalnośćna-
rodów,atakżenakształtstosunkówspołecznychbyłegoZSRR,
wywarłunikalnymodelmilitaryzmu.Obejmowałonszerokie
spektrumaspektówfunkcjonowaniapaństwaorazżyciajegooby-
wateli.Homosovieticus,Dczłowiekradziecki”,systematyczniepod-
dawanybyłideologicznejindoktrynacjiipropagandzie,oducza-
jącejsamodzielnegomyślenia.Umacnianiewspołeczeństwie
17Ibid.,s.25-27.
18P
.Darman,IIwojnaświatowa,statystykiifakty,OficynaAKA,Głuchołazy
2011,s.240-242;T.W
.Grabowski,op.cit.,s.27.