Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
CzęśćI
PrzedwybuchemWielkiejWojny…
byliwstaniezapanowaćnadnimi,wrezultacieczegobuntzostałsprowadzonydo
rozbojów”30.
Podczasdwudniowegobuntustraciłyżycie24osoby,wtym12marynarzy,
7żołnierzyoraz5cywilów;72osobybyłyranne,wtym44marynarzy,12żołnierzy,
2strażakóworaz14cywilów.PrzedSądemMarynarkiWojennejwKronsztadziesta-
nęło209marynarzyFlotyBałtyckiej,którymzarzuconoudziałwbuncie.Spośród
nich,1zmarłwwięzieniu,1zostałskazanynadożywotniąkatorgę,8otrzymałowy-
rokiod6do20latciężkichrobót,36zostałoskierowanychdobatalionówkarnych
naokresod1do3lat,31zostałoskazanychnarobotyprzymusowenaokresod
3tygodnido6miesięcy;na30marynarzynałożonokarydyscyplinarne;pozostałych
–uniewinniono31.
KolejnafalabuntówweFlocieBałtyckiejmiałamiejscelatem1906r.Zperspek-
tywyczasudoskonalewidać,iżbyłatoźleprzygotowanaimocnospóźnionapró-
bapodtrzymaniawkrajuopadającejjużfalirewolucyjnej.Wystąpieniamarynarzy
iżołnierzywKronsztadzieiSveaborgu(Suomenlinna),skorelowanezestrajkiem
powszechnymrobotnikówwSt.PetersburguiHelsingforsie(Helsinki),miałyzaini-
cjowaćwybuchrewolucjiwcałymimperiumcarskim.Zniewyjaśnionychdodziś
powodówzamieszkiwSveaborguiKronsztadzierozpoczęłysięprzedplanowanym
terminem,natomiaststrajkirobotnikówwSt.PetersburguiHelsingforsiewogólenie
doszłydoskutku.Buntrozpoczęlimarynarzez20.EkipażuFloty,którzywspólnie
zżołnierzamiopanowaliwnocyz30na31lipca1906r.większośćfortówtwierdzy
wSveaborgu.NaodsieczwiernymrządowioddziałomprzysłanozKronsztadupan-
cernikCesariewiczorazkrążownikpancernopokładowyBogatyr’32.Rebelianci,któ-
rzyłudzilisię,iżzałogiobuokrętówprzyłącząsiędobuntuzostalibardzoszybkowy-
prowadzenizbłędu.Ostrzałz4armatkal.305mm,którymidysponowałCesariewicz,
zmusiłzbuntowanezałogifortówsveaborskichdozaprzestaniaoporuikapitulacji
(2VIII)33.Podczastrzydniowychwalk,postroniebuntownikówzginęło9maryna-
rzyiżołnierzy,14przepadłobezwieści(najprawdopodobniejutonęli),a25odniosło
rany.Stratyoddziałówwiernychrządowiwyniosły4zabitychi10rannych34.Spośród
30RaportSzmidtadatowany7listopada(st.st.)1905r.zob.Wysszyj…,dok.nr120,s.205.
31WyrokSąduMWzostałwydany31marca1906r.,oskarżonymogłoszonogo11kwietnia
t.r.Zob.ibidem,dok.nr123,s.224–227.
32Obiejednostkiwchodziłypodczaswojnyrosyjsko-japońskiejwskładFlotyOceanu
Spokojnego.PancernikCesariewiczpobitwienaMorzuŻółtymzostałinternowanywTsingtao.Po
zakończeniuwojnyzJaponiąadmiralicjarosyjskaściągnęłaobaokrętynaBałtyk,gdyżsłabośćfloty
natymakweniestwarzałazagrożeniedlastolicypaństwa–St.Petersburga.Pierwszymportembał-
tyckim,doktóregoweszłyokrętypowielomiesięcznymrejsiebyłaLibawa.Cesariewiczdotarłtam
15lutego1906r.,aBogatyr’–19marcat.r.Zob.WsiepoddanniejszyjotczotpoMorskomuMinistierstwu
za1906–1909goda[dalej–WOMM],St.Pietierburg1911,s.174–175;R.M.Mielnikow,Liniejnyj
korablCesariewicz(1906–1925),cz.II,St.Pietierburg2000,s.2–4.
33
OrolipancernikawtłumieniubuntuwSveaborguzob.R.M.Mielnikow,Liniejnyjkorabl…,s.11.
34Rebeliancizamordowaliponadtodwóchoficerówzgarnizonutwierdzy–płk.A.D.Notara
orazppor.S.D.Isakowa;ciężkoranilimiczmanaAleksandradeLivrona,któryzmarł;czwarty
