Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.DeterminantypolitykizagranicznejPolskiwobecRosji
33
uwarunkowańzewnętrznychocharakterzesubiektywnymnajczęściejzalicza
się:międzynarodowąpercepcjędanegopaństwainarodu;koncepcjepolityki
zagranicznejinnychpaństw;jakośćorazefektywnośćsłużbyzagranicznejidy-
plomacjiinnychpaństw21.
Wymienionewyznacznikiodgrywająróżnąrolęwrealizowanejprzezpo-
szczególnepaństwapolitycezagranicznej.Zmieniasiętakżeichznaczeniewko-
lejnychokresach.Zazwyczajwskazujesięnaprymatuwarunkowańwewnętrz-
nychprzedzewnętrznymi,awkażdejztychgrup-uwarunkowańobiektywnych
przedsubiektywnymi.Nieznaczytojednak,żeniemożnaznaleźćprzykładów,
zktórychwynika,żeuwarunkowaniazewnętrznelubsubiektywnewgłównej
mierzekształtująpolitykęzagranicznądanegopaństwawokreślonymczasie.
Dlapaństwmałychiśrednichwpływśrodowiskamiędzynarodowegonaichpo-
litykęwewnętrznąizagranicznąjestowielewiększyniżwprzypadkumocarstw.
Przyczympaństwamałeiśrednieoddziaływająteżproporcjonalniesłabiejna
kształtowanietegośrodowiskaniżpaństwaodgrywającerolesupermocarstwczy
mocarstw.Dlategoumiejętneswegorodzajunwpisaniesię”tychpaństw,aściślej
gruprządzących,zrealizowanymiprzeznieinteresamiicelamipaństwa,wdo-
minującetendencjewśrodowiskumiędzynarodowymzwiększaefektywnośćich
politykizagranicznej.Jesttoistotneszczególniewtymkontekście,cojużzostało
wspomniane,żeistotąpolitykizagranicznejposzczególnychpaństwjestdążenie
dowywarciapożądanegowpływu,zpunktuwidzeniarealizacjiwytyczonych
celówprzezbezpośrednichkreatorówirealizatorówtejpolityki,nazachowania
innychuczestnikówstosunkówmiędzynarodowych.
To,jakwidzianesąrelacjemiędzyuwarunkowaniamiwewnętrznymiize-
wnętrznymiwkształtowaniupolitykizagranicznejdanegopaństwa,uzależnione
jesttakżeodprezentowanegopodejściadobadaniarzeczywistościmiędzynaro-
dowej.Zwolennicypodejściarealistycznegoineorealistycznegodowyjaśniania
stosunkówmiędzynarodowychakcentująznaczenieśrodowiskamiędzynarodo-
wegodlaprowadzonejprzezpaństwojegopolitykizagranicznej,conieznaczy,że
zupełniepomijająwpływuwarunkowańwewnętrznych(wewnątrzpaństwowych).
Natomiastzwolennicywizjiliberalnejineoliberalnejdobadaniarzeczywistości
międzynarodowejszczególnąwagęprzywiązujądouwarunkowańwewnętrz-
nych,wtymprzedewszystkimcharakteruustrojuspołeczno-politycznego22.
Mającnauwadzerelacjemiędzyuwarunkowaniamiwewnętrznymiizewnętrz-
nymiwpływającyminafunkcjonowaniepaństwawśrodowiskumiędzynaro-
dowym,najbardziejowocnepoznawczowydajesiępodejścieopierającesięna
uznaniuwystępowaniawielorakichwspółzależnościmiędzyśrodowiskiemmię-
21R.Zięba:Uwarunkowaniapolitykizagranicznejpaństwa.W:Wstępdoteoriipolitykiza-
granicznej…,s.17inast.
22Szerzejzob.R.Jackson,G.Sorensen:Wprowadzeniedostosunkówmiędzynarodowych.
Teorieikierunkibadawcze.Przeł.A.Czwojdrak.Kraków2006;J.Czaputowicz:Teoriestosun-
kówmiędzynarodowych.Krytykaisystematyzacja.Warszawa2007.
