Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AleksandraKrukowska
ZaT.Walastraktujęzatemkategorięparadygmaturomantycznegoorazjego
synonimówjakopewienkonstruktpojęciowy,októrymuwaginmajązmienną
wartośćimoctwierdzącą”21.Wświetleprzywołanychustaleńszczególnieintere-
sującajestwłaśniecyrkulacjaznaczeńmiędzyopisanymjądremadalekimipery-
feriamiromantycznejformacji,realizowanawkonkretnymmomenciehistorycz-
nymiwspartaprzezokreślonystylodbioruorazretorycznestrukturynarracyjne.
Dodatkowo,wartozastanowićsięczyspopularyzowanieidiomudziewiętnasto-
wiecznościoznaczapomniejszenie,czymożenadpisanieznaczenia?Jakukłada-
sięonewspołecznychpraktykachdyskursywnych,czyformułąokazjonal-
ną,czywyznaczająjedynymożliwyhoryzontinterpretacjipolskiegouniwersum?
Ogłoszenienapoczątkulatdziewięćdziesiątychubiegłegostuleciakresupara-
dygmatuokazałosiętyleżfantazmatem,coutopiąwspółczesnościulegającejmi-
towizmiany,któradoprowadzićmadolikwidacjiwewnętrznegozróżnicowania
kulturyiprzezwyciężeniaantynomii22.Wtymaksjologicznymchaosieporęcz-
kategorią,wykorzystywanązwłaszczawprocesachustanawianiatożsamości,
jestpojęcienarodu.T.Walas,przywołującsformułowanieBogusławaLeśnodor-
skiego,przypominaotym,żeparadygmatromantyczno-symbolicznybyłwisto-
ciecentralnymelementemcałościznaczniebardziejpojemnejidającejsięopi-
saćjakoparadygmatnacjo-lubpatriocentryczny23.
Badaczedoszukująsięnajgłębszychkorzeninacjonalizmunietylewnaukach
szczegółowych,ilewłaśniewfilozofiiromantyzmu24.Naródpolskikształtujesię
wtymczasiewbardzoszczególnychwarunkach,któreJanSowanazywagrąpo-
międzyideologiamimającyminaceluobudowanieporozbiorowejtraumyako-
lonialnymuzależnieniemPolskiodtrzechmocarstwzaborczych25.Głównykor-
pustychideologiiwpotocznymodbiorzemożnauznaćzaromantycznąnzłotą”
legendęPolaków,wykreowanąprzezartystówwgeścienostalgii,alezzamia-
21Ibidem,s.156-157.
22Pisałot
ymbardzociekawiem.in.K.Uniłowski.Por.idem,Zpopemnaty…,s.19.
23T.Walas,Zrozumiećswójczas…,s.157.
24Por.m.in.R.Jurszo,Władzajakoakttwórczy.Romantycznaprzemianapolitykiwsztukęwujęciu
IsaiahaBerlina,[w:]Postscriptum.WielkaWojna-ważnesprawy-zwykliludzie,podred.A.Za-
wiszewskiejiS.P
.Kubiaka,Szczecin,2015,s.51-61.
25J.Sowa,Fantomoweciałokróla.Per
yferyjnezmaganiaznowoczesnąformą,Kraków2011,s.39.
16