Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AleksandraKrukowska
wydajesięjedyniemomentalneiprowizoryczne1.Transgresja,fuzjaiwymien-
nośćsąwięcdominującymicechamiwspółczesnościiwtymkontekściewłaśnie
wartojejsięprzyglądać.Istotnymwtymmiejscudopełnieniembędzierównież
sugestiapodpowiedzianaprzezpsychoanalizę:otóżkulturyniemożnazawęzić
dojedynieracjonalnegoiświadomegojejwykorzystywania,ponieważwrów-
nymstopniujestonazakorzenionawnieświadomieczerpanychwzorachimo-
delachżyciaspołecznego.
NiełatwobyćnarratoremopowieściowspółczesnychPolakach.Byćmożena-
leżałoby,wzgodziezduchempostmoderny,najednejstronicysymultanicznie
zapisywaćkilkaróżnychhistorii-kilkalubconajmniejdwie.Splotprzeciwstaw-
nychkoncepcjiideowo-artystycznychiichrealizacjisytuowanyjestwdyskursie
oPolsceodXIXwiekupowspółczesność2,jednaktowłaśniepraktykidyskur-
sywne,charakterystycznedlakulturypopularnej,wyostrzają,upraszczająiloku-
jąbinarniewielowątkowąhistorięidei.Otowpotocznym,medialnymodbiorze
mamydwiehistoriepolskiejkultury,dwienarracjehistoryczneoPolsce,awkon-
sekwencjidwiewspólnotywartości:liberalno-lewicowąinarodowo-konserwa-
tywną3.Tabloidyzacjadyskursuzjednejstronyikarnawalizacjapolitykizdrugiej,
sprzyjająuproszczonymdiagnozom,atezkoleiwspółkreująsposóbdoświadcza-
niarzeczywistości.Jeślijednak,wykraczającpozamedialneobrazy,przywołamy
metaforęsieci,tookażesię,żeuczestnicykulturyprzemieszczająsięwniejzdużą
swobodąisatysfakcją,płynnieeksplorującróżneprzestrzeniesemantyczne.
Efektemtakichpoczynańsą(post)modernistyczneeksperymentypolskichar-
tystówznarodowąformą,którajednedoświadczeniazasłanialubwypiera,inne
zaśnobilitujeiuznajezafundamentalne4.Pytaniaorolęimiejscedziewiętnasto-
wiecznościwtychżezmaganiachzpolskością,zakresemikształtemnarodowej
wspólnotyorazwizjąprzyszłościpobrzmiewająwtekstachCyprianaK.Norwi-
da,BolesławaPrusa,KarolaIrzykowskiego,StanisławaBrzozowskiego,Witolda
Gombrowicza,ażpoDorotęMasłowskąiSzczepanaTwardocha.EwaPaczoska,
1
Por.natentemat:K.Uniłowski,Zpopemnaty,nPogranicza”2007,nr2,s.24-25.
2
Por.J.Jedlicki,JakiejcywilizacjiPolacypotrzebują.StudiazdziejówideiiwyobraźniXIXwieku,
Warszawa1988,s.76.
3
J.Wasilewski,OpowieścioPolsce.Retorykanarracji,Warszawa2012,s.247.
4
Por.E.Paczoska,PrawdziwykoniecXIXwieku.Śladaminowoczesności,Warszawa2010,s.224.
12
