Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Witkowska,R.Przybylski,Romantyzm,Warszawa2007
ISBN978-83-01-13848-6,©byWNPWN2007
I.Pierwszedziesięciolecieniewoli(1795–1805).2.Programnarodowynadwastulecia
JakpisałpóźniejMickiewicz,wpieśnitej
objawiłsiętedy„bógnieznany,któremuna
imię—patriotyzmPolaków”.Wywiódłon
ichzespostponowanejojczyzny,abyod-
naleźlijejducha—wsobie.
Byłatopieśńżołnierskawcałymtego
słowaznaczeniu.Ibyłtojednocześnieapel
docałegonarodu.Środowisko,wktórym
powstał,niebyłobezznaczenia.Legiony
stanowiłyarmięnowegotypuowyraźnie
demokratycznymcharakterze.
PodsztandaramiLegionów—powiedziałwwy-
kładziewygłoszonymwCollègedeFranceMickiewicz
—polskichłop,mieszczanin,hrabia,książęzrównali
sięzsobąiwwojskutymnigdyniesłyszanosporów
oprawaurodzeniaioprzywileje.
Oficerowiedbalioswoichpodkomend-
nychiszanowaliich.Uczyliichpisać
iczytać.Wchwilachgrozy,boidotego
późniejdoszło,nieopuszczaliswoichżołnie-
JózefWybicki,mal.MarcelloBacciarelli
rzy.Mickiewiczzwyjątkowąprzenikliwoś-
ciązrozumiał,żebyli„równymisobiewdu-
szy”,ponieważrazemzłożylidowodypatriotyzmu.Wybickipamiętałwięc
otestamencieKościuszki.Bezwłączenialuduwwalkęnarodowowyzwoleńczą
niemożnabybyłozresztąuformowaćarmiinaemigracji.Jegoapelzostałwięc
skierowanyidooficerów,idomasżołnierskich.Słowamusiałybyćproste
ijasne.ToteżtwórcaMazurkaDąbrowskiegozrezygnowałcałkowiciezepitetów
iprzenośni,poprzestającnajednymjedynymprostymporównaniu.Melodia
musiałabyćprostaidziarska.Wybickimógłzrealizowaćswojezadaniewsposób
doskonały,ponieważrytmmazurkawykorzystałjużwcześniejwutworze
sceniczno-muzycznymKmiotek(1786).Coprawda,specjaliściniebyliwstanie
ustalićczymelodiętęułożyłsamWybicki,czyteżpodłożyłonwłasnywiersz
podznanyjużskądinądśpiew.Wdobieromantyzmurozpowszechniłsiępogląd,
żebyłto„starymazurek”.Wszystkowskazujejednak,żeupodstawtejlegendy
tkwiłanachronizmzawartywpierwszejksiędzePanaTadeusza.Jestrok1811.
Tytułowybohaterpoematupodziesięciulatachnieobecnościwracadodomu
ojcowskiego.Spojrzałnazegarkurantowystojącywrodzinnymdworze.
Izdziecinnąradościąpociągnąłzasznurek,
BystaryDąbrowskiegousłyszećmazurek.
57
