Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Witkowska,R.Przybylski,Romantyzm,Warszawa2007
ISBN978-83-01-13848-6,©byWNPWN2007
R.Przybylski.Cz1.Klasycyzmisentymentalizmpotrzecimrozbiorze
rozpacz.Byłoonobardziejniebezpieczneodhisterii,powodowałobowiem
paraliżdziałaniaijakgdybyrozsądnąrezygnacjęzprawczłowieka.Przykładem
możetubyćwłaśniestanowiskoFranciszkaKarpińskiego,któremu—co
prawda—takiegoupadkuducha,takiejkapitulacjinadzieirodacyjakiśczasnie
moglidarować.
Odrętwienienietrwałojednakdługo.Kiedy17marca1796rokukrólpruski
FryderykWilhelmIIIzapytałgen.JanaHenrykaDąbrowskiego:„Jakitamteraz
panujeduchwPolsce?”,usłyszałwodpowiedzi,żePolacynieprzestalimyśleć
oniepodległościojczyzny.Istotnie,wielu,doprawdydostateczniewieluPolaków
niepogodziłosięzzagładąpaństwa,abywiarawodzyskanieniepodległegobytu
byłanietylkosnem.Zwłaszczażeideautworzeniaemigracyjnejsiłyzbrojnej,na
miaręregularnejnowoczesnejarmii,dośćszybkoprzestałabyćmrzonką.
Jesienią1796rokurządfrancuskiwyraziłzgodęnauformowanieLegionów
Polskichprzyarmiiwłoskiejgen.NapoleonaBonapartego.Dowódcątejformacji
zostałgen.Dąbrowski,wysuniętynatostanowiskoprzezJózefaWybickiego,
publicystę,dramatopisarzaidziałaczapolitycznego,gorącegozwolennika
koncepcjiinsurekcyjnej,czyliodzyskanianiepodległościpoprzezwzniecenie
zbrojnegopowstaniawkraju.Zalążekwojskapolskiegobyłwięcgotów
iwpołowier.1797dowódcaLegionówmiałjużpodbroniąsześćtysięcy
żołnierzystacjonującychwLombardii.WczerwcutegorokuWybickiudałsię
osobiściedoWłoch,abytam,wśródlegionistów,gdzie—jakpisałpóźniej
AdamMickiewicz—powstałaszansaodnalezieniaojczyzny,podnieśćsprawę
zwołaniapolskiegosejmuiutworzyćrządemigracyjnyuznawanyprzezFrancję.
Około7lipcaznalazłsięwkwaterzeDąbrowskiegowmiasteczkuReggio.
Dnia16lipcaobchodzonouroczyścieprzyłączenieReggiodoRzeczypospolitej
Cisalpińskiej,wczymbraliudziałrównieżPolacy.Kiedywładzemiasta
dowiedziałysię,żekorpuspolskimaniebawemjeopuścić,postanowiłygodnie
pożegnaćnaszychlegionistów.Wdniu20lipcamiastoudekorowano.Oczywiście
zasadzono„drzewkowolności”,czynnośćtanależałabowiemdorytuału
republikańskiegowowymczasie.NaturalnieodbyłasiędefiladaipotemwCafé
deiLuteranimunicypalnośćReggiopodejmowałabankietemgen.Dąbrowskiego
ijegooficerów.Iwłaśniepodczastegobankietu,dlauczczeniawodzaLegionów,
JózefWybicki,przyakompaniamencieorkiestrylegionowejodśpiewałporaz
pierwszypubliczniepieśńJeszczePolskanieumarła,którąwcześniej,przemiesz-
kującnakwaterzedowódcywpałacubiskupim,ułożyłspecjalnienatę
okoliczność.
56
Pieśńta—pisałJanPachoński—opartanaskocznejmelodiimazurkapodlaskiego,stanowiła
niejakowierszowanecredoakcjiniepodległościowej,zrozumiałejdlawszystkich,głosząc,żemimo
utratypaństwowościnaródpolskiżyjeijestniezniszczalny,pókiPolacychcąwalczyćiumieraćza
sprawę.
