Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Witkowska,R.Przybylski,Romantyzm,Warszawa2007
ISBN978-83-01-13848-6,©byWNPWN2007
Wstęp
wsystemiewartości,rugujączniego
tzw.uczucianegatywne,orazwdu-
chowymprofilubohateraliterackiego.
Romantycznyindywidualistaimarzy-
cielprzetrwagłównienakartachtwór-
czościepigońskiej.
Ówepigonizmniejestzresztąmar-
ginesempolskiegoromantyzmu,lecz
zjawiskiemilościowoliczącymsię,
ważącymartystycznienakształcieli-
teraturypoprzezpopularyzacjęizara-
zemtrywializacjędokonańwieszczów
orazstereotypizacjęsytuacjiliterac-
kich,bohaterówijęzykawielkichdzieł
romantyzmuprzedlistopadowego.Zja-
wiskotowidocznejestzwłaszczawli-
teraturzelatczterdziestychw.XIX,
główniewpoezji.Epigonizmwiąże
siętakżezpojawieniemsięnawiększą
skalętzw.literaturypopularnejipo-
wszechnegoodbiorcy.Niesątojeszcze
zjawiskatakrozwinięte,zjakimipóź-
niejbędziemiaładoczynieniasoc-
jologiaobiegukultury,alewfazie
początkowejniewątpliwiekształtował
sięwdobieromantyzmuinowytyp
książki,czasopisma,iichpowszechny
„MarsyliankaPolski”,akwafortaLeopoldaFlamenga
z1856roku
odbiorca.Romantyzmwwydaniupo-
pularnymmusiałbyćselektywny,upro-
szczony,anadewszystkowyzbytynowatorstwa,operującykliszami.Niewąt-
pliwysojusznikepigonizmu.
Wsystemieideipolskiegoromantyzmuszczególnemiejscezajęłarewolu-
cja.Iwtymzakresiedokonanoznaczącychprzewartościowań,przechodzącod
polonocentryzmu,proponującegodalekoposunięteutożsamienierewolucji
zwalkąwyzwoleńcząnarodu,douniwersalizacjipojęciawolności.Wroman-
tyzmiepopowstaniowymwolnośćzaczętokojarzyćzwolnościąpowszechną
ludówizustaleniemsprawiedliwegoładumiędzynarodami.Etycyzacja
polityki,zwanateżjejchrystianizacją,określazwłaszczamyślenieidziałal-
nośćpolitycznąMickiewicza.Wtymporządkumyślowymrewolucjaoznacza
nietylekrwaweburzeniestaregoporządku,ilegruntownąmoralnąodnowę
37
