Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przesuwającsięnazachód,naterenydzisiejszegoIranuiIraku,
potomkowieSeldżukówwykroilisobieterytorium,którepodkoniec
XIwiekurozciągałosięodobecnegoUzbekistanudowschodniej
AnatoliiiodwybrzeżyMorzaKaspijskiegopoprzezZatokęPerską
powschodniekrańceMorzaŚródziemnego.Chociażimperium
Seldżukówrozpadłosiępo150latach,jegokolejninastępcy
kontynuowaliformułę,którautrwaliłatureckiepanowaniewsercu
BliskiegoWschodu.Wtymregionieznanotylkowładcówarabskich,
wywodzącychswojerodyodprorokaMahometa,lubperskich,
czerpiącychzestarożytnychtradycjiIranu.Seldżukowie,podobniejak
późniejOsmanowie,niemielitradycjilegitymizującejichwładzę
–bylioutsiderami.Owszem,wyznawaliislam,aleprzyjęlitęreligię
stosunkowopóźno.
DlategoTurcyseldżuccyprzyjęliodmiennąstrategię:ich
panowanieopierałosięnaideologiiobronyziemiireligii,nawładzy
wojskowejisprawnymzarządzaniu.Monarchowieztejdynastii
przyjmowalitytułsułtana,konotującwładzę,niedziedzictwo.
Byefektywnieadministrować,korzystalizusługwyrafinowanych
perskichdoradcówpolitycznych,autorytetówreligijnychoraz
specjalistówodpolitykiskarbowejibiurokratów.Nauczylisiętakże
wspieraćartystóworazmuzułmańskichnauczycieliidbaćodobrobyt
swoichpoddanych.
DziękitemuSeldżucyzdołalipołączyćtureckieideały
suwerennościzklasycznymikrólewskimicnotami,cenionymiwtych
okolicachodstarożytności:bohaterstwem,sprawiedliwością
iwspaniałomyślnością.KiedydwawiekipóźniejMongołowie
wkroczylidoIranu(jednejzczterechczęściimperiumCzyngis-chana),
pogodzilisuwerennąwładzęzlokalnymdziedzictwemwpodobny
sposób.Osmanowiepostąpiliwięctaksamo,uzupełniającstrategię
przywiezionązewschodunajkorzystniejszymielementamiimperialnej
–rzymskiejibizantyjskiej–polityki.Nieinaczejzarządzaławłasną
