Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
CZĘŚĆI.Rodzinawprawie
ogólniejrzeczujmując,czemuinnemusłużypodmiotowośćorganu(oilewogóle
możnająprzypisywaćorganowi,aniepaństwu),aczemuinnemupodmiotowość
drugiejstronystosunkuprawnego.Odmiennetakżebędązasadykorzystania
zpodmiotowościjednostekzaliczanychdojednejidrugiejgrupy.Zjednejstrony
mamyorganzwiązanyzasadąlegalności,zdrugiejnwolną”jednostkę.
Zdrugiejzaśstronyzanodpowiednim”wykorzystaniemustaleńdoktryny
prawacywilnegoprzemawiająwzględynaturysystemowej.Zachodzibowiem
koniecznośćposługiwaniasiękonstrukcjami,którezapewniąwłaściwąkomu-
nikację(łączność)wramachcałegosystemuprawa.Zważyćzwłaszczanależy
nawystępowanieobszarów,naktórychprzenikająsięregulacjecywilneiadmi-
nistracyjne(np.działalnośćgospodarcza,gospodarkanieruchomościamiitp.)2.
Wspólnedlaobugałęziprawa(czywogóledlasystemuprawa)będązało-
żeniaaksjologiczne,leżąceupodstawkreowaniapodmiotowościprawnej.Celem
tejkonstrukcjiprawniczejjestukazanieprawnejpozycjijednostki.Odwołującsię
doantropologicznychinaturalistycznychkoncepcjiprawajakosystemunorm
tworzonychprzezczłowiekaizewzględunaniego,przyjąćnależy,iżpodmiotem
prawajestzawszeczłowiek3.Podmiotowośćjakocechabytuprzysługujekażdemu
człowiekowi,każdejistocieludzkiej,bezwzględunajejstanczystopieńrozwoju
osobowości(wznaczeniuholistycznieujmowanejjednościpsychofizycznej)4.
WorzecznictwieTrybunałuKonstytucyjnegoprezentowanajestteza,iż
kształtprawnychrelacjimiędzyjednostkamijakopodmiotamiprywatnymi
apodmiotamiwładzypublicznejwyznaczonyjestprzezwartośćnaczelnąak-
sjologiiprawa—godnośćczłowieka5.Odniesieniedotejpodstawowejwar-
tościpojawiasięwwielupodstawowychaktachprawamiędzynarodowego,
począwszyodDeklaracjiPrawCzłowiekaNZ(1948r.)6.Odwołujesiędoniej
nainstytucjepodmiotowościadministracyjnoprawnej.nActaUniversitatisWratislaviensis”2003,
nr2724;B.Adamiak:Opodmiotowościorganówadministracjipublicznejwpostępowaniusądo-
woadministracyjnym.nPaństwoiPrawo”2006,nr11,s.43inast.;M.Grążawski:Podmiotowość
iosobowośćprawnawprawieadministracyjnym.W:Instytucjewspółczesnegoprawaadministracyj-
nego.KsięgajubileuszowaProfesorazw.drhab.JózefaFilipka.Red.I.Skrzydło-Niżnik.Kraków
2001,s.223inast.
2Piszęotymszerzejwartykulept.Podmiotowośćprawnawsferzeprawaadministracyjnego
(wposzukiwaniukryteriówjejustalania).W:Oczymmówiąprawnicymówiącopodmiotowości
prawnej.Red.A.Bielska-Brodziak.KsiążkazłożonadodrukuwWydawnictwieUniwersytetu
Śląskiegow2014roku.
3R.Majda:Komentarzdoart.8Kodeksucywilnego.W:Kodekscywilny.Częśćogólna.Ko-
mentarz.Red.P
.Księżak,M.Pyziak-Szafnicka.LEX2009.
4Ibidem.
5OrzeczenieTKzdnia19czerwca1992r.,U6/92,OTK1992,nr1,poz.13,s.204.
6Wewstępiedeklaracjistwierdzono,żeuznanieprzyrodzonejgodnościorazrównychinie-
zbywalnychprawwszystkichczłonkówwspólnotyludzkiejjestpodstawąwolności,sprawiedliwości
ipokojunaświecie.Nadto,zgodniezart.1,wszyscyludzierodząsięwolniirówniwswejgodności
iwswychprawach.Zob.też:MiędzynarodowyPaktPrawPolitycznychiOsobistychNZ(1966r.),
MiędzynarodowyPaktPrawEkonomicznych,SocjalnychiKulturalnychNZ(1966r.),Konwencję
