Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.Reprodukcja,kooperacjairodzina
możnazmusićdoichposiadania;nikomuniemożnazakazaćzawarciadowol-
negozwiązkuzinnądorosłą,prawniesamodzielnąosobą2-aleinikomuza-
warciazwiązkuniemożnanarzucić.Autonomizacjasferyreprodukcjioznacza
zarazemjejradykalneodspołecznienie.Można,coprawda,identyfikowaćnor-
my,instytucjespołeczneczypresjewywieranewsferzereprodukcjinajed-
nostkęprzezjejotoczeniespołeczne,alesąonewobecniejzewnętrzne:stano-
wiąepifenomenukładusiłoogólniejszymcharakterze(np.układuwładzy,
dominacjiwdziedziniegospodarczej).Innymisłowy,reprodukcjajestlubmoże
byćspołecznienormowana,aleniejestspołecznotwórcza;
jestsferą,wktórejraczejzagnieżdżająsięstosunkiwładzyniżtworząpozy-
tywnestosunkispołeczne.Todopieroinstytucjespołeczneinormykulturowe
przekształcająfakttworzeniażyciawrzeczywistośćspołeczną;wsamymtym
fakcieniemaniczegospołecznego.
Łatwozauważyć,żefiunieważnienienreprodukcjijakoŹródłaistotnychspo-
łeczniezjawisksilniewiążesięzkrytykątradycyjnejrodzinyjakoinstytucji
jednocześniereprezentującejoraztransmitującejstruk-
turywładzyzwiązanejzpłcią(uzależnieniekobietodmężczyzn)orazwie-
kiem(uzależnieniedzieciodrodziców).Nienegujączwiązkumiędzyrodziną
asystememspołecznym,możnajednakpostawićpytanie:czyistotniezwiązek
tenjestjednostronnywtymsensie,żerodzinajestfiprzedłużeniemnstosun-
kówpowstającychgdzieindziej-wsferzeekonomiiczywładzy.Czyistotnie
reprodukcjawswoimliteralnymsensiejestprocesempozbawionymspo-
łecznegoznaczenia3,procesemprzebiegającympozamechanizma-
mikoordynującymiludzkiedziałaniaorazniestanowiącympola,naktórym
zawiązująsięautonomicznestrukturykooperacji.
2Choćkwestialegalizacjiowychzwiązków-naprzykładhomoseksualnych-niejestjuż
takoczywista.Faktemjestjednak,żeprzeciwnicyichlegalizacjiniemajążadnychfipoprawnych
politycznienargumentównapoparcieswojegostanowiska,stojącegowewidentnejsprzeczności
zideologiąwolnościindywidualnej.
3Niktniewątpi,żereprodukcjamaznaczeniedlagospodarki-niskiprzyrostnaturalny
wpołączeniuzwydłużającąsięprzeciętnątrwaniażyciastanowiważnezagrożenieekonomicz-
ne;czyjednakprocesreprodukcjiodgrywajakąśrolęwspołeczeństwie?
