Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
RocznikStrategiczny2018/19
izinnychczęściświata.Amerykańskapowerpoliticswdziałaniuprzypominadziś
emocjonującyrollercoaster19.Jedynymprzewidywalnymelementemtejpolitykijest
obecniejejnieprzewidywalnośćorazzupełnieinnaracjonalnośćniżwminionych
dziesięcioleciach.Niejestprzytympewne,czychaos,jakiTrumpwprowadzado
amerykańskiejpolityki,jestmetodą(jakchcąci,którzyusiłujądostrzecwniejja-
kiśsens),czyzwyczajniebierzesięznaturyiniekompetencjisamegoprezydenta20.
NiezależnieodtegocelposunięćTrumpaijegorządujestoczywisty:zrobićsobie
możliwiedużomiejsca,abymócswobodnie,jednostronnie,bezżadnychograni-
czeń,obowiązków,norm,oczekiwańlubwzględówbardziejglobalnych(np.zwią-
zanychzglobalcommons)realizowaćwłasneinteresy.Cooznaczatakżenielicze-
niesięzinteresamiinnych.
To,cowyżejzostałoprzedstawionejakonpsucie”przezAmerykęTrumpapo-
rządkumiędzynarodowegoczymoralności,któraniczymnsmar”(M.Ossowska)
ułatwiafunkcjonowaniestosunkówmiędzypaństwamiiinnymiaktorami,zaczyna
sięjużwdomu.Jedenzamerykańskichhistorykówdyplomacji(WilliamSteding)
pisał,żenamerykańskiindywidualizmprzeszedłwnarcyzm,skłonnośćdoperfek-
cjiwroszczenia,wyjątkowośćzaśwpychę.Ztego,choćnietylko,wzięłasiępod-
stępnazłośliwość(insidiousmalignancy)Trumpa21.RogerCohen,publicystaowy-
ostrzonyminstynkciemoralnym,porównujeobecnąsytuacjęwewnętrznąStanów
ZjednoczonychdosytuacjiopisanejwpowieściJ.M.CoetzeegoCzekającnabarba-
rzyńców.Ludnośćupadającegoimperiumwolałarządybarbarzyńcówodbezrządu
charakterystycznegodlakońcaimperium(inspiracjakońcowymokresemRzymu).
Różnicajesttaka,żetymrazem„barbarzyńskizbawiciel”pojawiłsięodwe-
wnątrz.Byćmożeprzyniesiezbawienie,alenajpierwdopełnidziełazniszczenia
przezgranienaniskichinstynktachmieszkańcówUSA,przezskłonienieichdoak-
ceptacjijegoniemoralnychzachowań(odstosunkudokobietprzezpochwałębigote-
riiiignorancji,uznaniedlaposiadaczybroniiobojętnośćwobecjejofiarwszkołach,
zmasowanekłamstwapowsparciedlabliskowschodnichmorderców),awreszcie
przyzwoleniedlajegoocierającychsięstaleonikczemnośćrządów22.Jednakzda-
niemPaulaKrugmanaTrumpniebyłnawetzainteresowanyutrzymaniemamerykań-
skiegoimperium,czyliamerykańskiegoporządkuwpewnejczęściświata,któryzo-
stałustanowionyitrwałprzez70latdziękitemu,żenamerykańskadobroduszność
iwielkość(goodnessandgreatness)szłyrękawrękę.nTrumpniszczyto,coczyni-
łoAmerykęwielką,iprzemieniawjeszczejednegoosiłka(bully),któryswoimi
złymihumoramiizastraszanieminnychosiągniemniej,niżmusięzdaje”23.
19Wartoprzytymprzypomnieć,żerozrywkatypurollercoasternotujenajwiększąliczbęwypadków
śmiertelnychwłaśniewUSA.
20E.A.Cohen,nTrump’sluckyyear.Whythechaoscan’tlast”,ForeignAfairs,marzec-kwiecień2018.
21Cyt.za:R.Cohen,nHowfarAmericahasfallen”,NYTz24sierpnia2018r.Przyczymokreślenie
nzłośliwy”matutakieznaczeniejakwprzypadkunowotworu.Autorcałegokomentarzazauważa,żewy-
borcyTrumpa,bialichrześcijanie,zrozmysłempostanowiliporzucićmoralnośćizawrzećnpaktzdiabłem”
pototylko,abyobronićswojąpozycjęwporządkuspołecznym.
22R.Cohen,nThebarbariansarewithin”,NYTz28października2018r.
23P.Krugman,nFalloftheAmericanempire”,NYTz18czerwca2018r.