Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przeglądsytuacjimiędzynarodowej-aspektyglobalneiregionalne
27
wżyciumiędzynarodowymzdominowanymprzeztentyppolityki.Tym,comoże
niecobardziejskutecznieiniecodłużejniżwprzeszłościtemperować(zapobie-
gaćotwartymwojnom),jestnieporównaniewyższyniżkiedykolwiekwhistoriipo-
ziomwspółzależnościmiędzynarodowej,któryświatzawdzięczafazieglobalizacji
rozpoczętejpozakończeniuzimnejwojny9.
Jednakoczyszczanieprzedpoladlapowerpoliticsposuwasiędoprzodu.Proces
tendobrzeopisujenałamachForeignAfairsBarryR.Posenwartykulezatytu-
łowanymnBudowanieliberalnejhegemonii”.AmerykaTrumpaporzuciłapro-
gramhegemoniiliberalnej,piszePosen,narzeczhegemoniinieliberalnej.
WtymcelurządTrumpawycofujeAmerykęzposzczególnychporozumieńwie-
lostronnych(TTP,NAFTA,TTIP,paryskieporozumienieklimatyczne,RadaPraw
CzłowiekaONZitd.),podważasensinnych(np.NATO)orazporzucapromocjęde-
mokracjiiprawczłowieka.Wkontaktachzagranicznychwykazujepreferencjędla
przywódcówautokratycznych.nJegowielkastrategiapoleganadążeniudobycia
najważniejszym,aleniestoizatymżadeninnycel”.Chodzijedynieoto,abymieć
wolneręceimócosiągaćwięcejwrelacjachdwustronnych,wktórychjestsięza-
wszesilniejszym10.SekretarzstanuUSAMikePompeowykładatencelnastępująco:
nDonaldTrumpchceodnowanapisać(rewrite)nrulesoftheworldorderinfavour
ofAmericawhilemaintainingstablerealationswithgeopoliticaloponents”,wczym
nawettacyzwolennicypowerpoliticsjakRobertKagandostrzegajązagrożeniepo-
wrotemdonstarejgeopolitycznejdżungli”,wktórejjakuTukidydesansilnyrobi,co
chce,asłabyznosito,comusi”11.Wtejkoncepcjiniemamiejscanasojuszeopar-
tenawspólnychwartościachczydoświadczeniahistorii.Sprawąniepokojącązglo-
balnegopunktuwidzeniajestforsowanaprzezTrumpaerozjasystemuatlantyckie-
gojakoswoistegozwornika(stabilności)całegoporządkumiędzynarodowego.To
dlategoTrumpzlekceważeniempodchodzidospotkańnaszczycieNATO,zwłasz-
czadoichpolitycznejczęści,orazdospotkańG-7.Przestałyonebowiembyćforum
dyskusjiikoordynacjipolitykiZachoduwobecresztyświata.
PredylekcjaprezydentaUSAdociepłychstosunkówznsilnymi”przywódcami
zkrajówautokratycznych,wręczadmiracjadlanich,jestdlanichczytelnymsygna-
łem,jeślichodzioregułygrywpolityceświatowej.Każdyznichmożerobićco
chce,byletylkonieprzeszkadzałAmerycewjejinteresach.Wpozbawionymidei
scalającejorazczynnikałączącegonsiłęizasady”12świeciekażdywzoremAmeryki
możeprężyćmuskuły.JakwskazujekorespondentdyplomatycznyBBCJonathan
Marcus,wśladzaUSAmuskułyzaczęłyprężyćnietylkoChinyiRosja,lecztak-
żecałyszeregpaństwznaczniemniejpotężnych,awszystkieonejużjawnie
9G.Paris,M.Semo,nAl’ONU,deuxvisionsopposéesdumonde”,LeMondez27września2018r.
PodczasgdywczasiesesjiZONZTrumpatakowałglobalizację,prezydentFrancjiEmmanuelMacronprze-
strzegałprzednarzucaniemświatunprawasilniejszego”.
10B.R.Posen,nTheriseofilliberalhegemony.Trump’ssurprisinggrandstrategy”,ForeignAfairs,
marzec-kwiecień2018.
11A.Lazescu,nThecurrentworldordercouldbereset”,VisegradInsightz13lipca2018r.Także:
K.Schake,nTheTrumpdoctrineiswinningandtheworldislosing”,TheNewYorkTimes(dalej:NYT)z18
czerwca2018r.
12NawiązaniedotytułuwspomnieńZ.BrzezińskiegozBiałegoDomu(PowerandPrinciple).