Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
RocznikStrategiczny2018/19
otwieraprzestrzeń,którąPekinspokojniewypełnia.Właśniedoceniającimponują-
cyrozwójChinigigantycznypotencjał,którypotrafiłyzbudowaćwkrótkimczasie,
trzebasięniepokoićmiędzynarodowymiimplikacjamitakiejewolucjisytuacji.Miał
bowiemracjęGeorgeSoros,któryprzemawiającnategorocznymforumwDavos,
wskazałnaChinyiichmiękkitotalitaryzmjakogłówneibezprecedensowezagro-
żeniedlaspołeczeństwotwartych.Chiny,mówił,nniewprawdziejedynymauto-
rytarnymreżimemnaświecie,lecznajbogatszym,najsilniejszymitechnologicznie
najbardziejzaawansowanym”8.Niemawątpliwości,żejeślibędąkształtowaćpo-
rządekmiędzynarodowy,oddziaływaćnaróżnepaństwairegiony,wsferzegospo-
darczej,społecznejipolitycznej,tobędątoczynićnaobrazipodobieństwoswoje9.
BeneficjentówchaotycznejabdykacjiUSAzroliprzywódcywolnegoświatajest
więcej,aletogłównieautorytarnepaństwaiichdespotyczniprzywódcy,odpowie-
dzialnizaśmierćswoichpoddanych(KoreaPółnocna)czyzaofiarywojen,wktó-
resięangażują(np.ArabiaSaudyjska).Zamiłowaniedonich,odPutinapocząwszy,
aniekiedywręczparasolnadichzbrodniczymiuczynkami(sprawamordunaopo-
zycyjnymsaudyjskimdziennikarzu),choćprzecieżnietylkoto,jestwkłademUSA
wdramatyczneobniżeniestandardówmoralnychwpolityceistosunkachmiędzyna-
rodowych.Amerykawprzeszłościchciałaiczęstobyłapunktemodniesieniadlain-
nychwtymwymiarzepolitykiiżyciamiędzynarodowego.Obecnietakżenimjest,
alewnegatywnymsensie.
NatleUSA,ChinczyRosji,któreczująsięwżywiolepowerpoliticsjakryby
wwodzie,pozycjaEuropy,nadalzorganizowanejwUniiEuropejskiej,jestzna-
czącosłabsza.Zaczynajejbrakowaćpartnerówdoutrzymywaniacywilizowanych
normstosunkówmiędzynarodowych,dozapewnianiażywotnościważnyminstytu-
cjomwielostronnymsłużącympokojowiisprawiedliwości10,tymbardziejżeUE
niewyszłajeszczezestanukryzysowego,ajednocześniewłaśnieterazjestosłabia-
naopuszczaniemWspólnotyprzezWielkąBrytanię.Brexittonietylkotriumfkrót-
kowzrocznegopopulizmuibrakuodpowiedzialności-towidaćszerzejwEuropie
-lecztakżeobjawgłębokiegokryzysuzdrowegorozsądkuniezbędnegowkażdej
trudnejsytuacjipolitycznej11.KruchaichwiejącasięEuropa(UE)stajeprzedko-
lejnymitrudnymiwyzwaniami:utrzymaniawewnętrznejspójnościwobecsił,któ-
rejejwrogie(np.partierządzącewPolsceinaWęgrzech,nacjonaliściwinnych
krajachczłonkowskich),zapewnieniabezpieczeństwawobliczukryzysugwarancji
8J.Miller,nChina’sXiJinping‘mostdangerous’tofreesocieties,saysGeorgeSoros”,BBCWorld
News,25stycznia2019r.
9Zob.zwłaszczadodatekdoGWpt.nWięcejświata”,któregotematspecjalnybrzmi:Imperiumchiń-
skiepodbijaglob.Koniecdominacjizachodniegoświata,14listopada2018r.
10S.Biscop,1919-2019:HowtoMakePeaceLast?EuropeanStrategyandtheFutureoftheWorld
Order,EgmontSecurityPolicyBrief,styczeń2019.AutorprzypominaUElekcjepłynącenadziśzdoświad-
czeniaporządkumiędzywojennego:1)porządek,któregocelemjesttrzymaniejakiegoświelkiegomocar-
stwapozasystemem,musiupaść;2)jeśliłamaniezasadniepociągazasobąkonsekwencji,porządektraci
wiarygodnośćiwkońcuupada;3)jeśliwielkiemocarstwoodmawiainwestowaniawświatowyporządek,
niemożeoczekiwać,żezrobiątoinni;4)państwanieulegajązwłasnejwoliprzymusowiinnychpaństw,
zatemporządeknarzucony,lecznieakceptowany,nieprzetrwazbytdługo.
11W.M.Orłowski,nImperiumKońcaRozsądku”,Rzeczpospolita(dalej:Rz)z17stycznia2019r.