Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Założeniametodologiczne
logicznym.Wypowiedźniezupełnafaktyczniepodokonaniuróż-
nychuzupełnieńmożeprzybieraćróżnewartościlogiczne,aleniesą
toróżnewartościlogicznetegosamegozdania,tylkoróżnychzdań14.
Zkoleikłopotznależytymwyeksponowaniemobiektywizmuwar-
tościlogicznejbywaniekiedypowodowanybłędnymłączeniemtej
cechyzzapatrywaniamiwiększościczynawetwszystkichludzi,
mimożeistotąobiektywizmujestwłaśniecałkowitaniezależnośćod
tychzapatrywań.Wystarczyprzypomnieć,żeprzedprzewrotemko-
pernikańskimzdanienSłońcekrążywokółZiemi”powszechniebyło
uważanezaprawdziwe.Kopernikniezmieniłwartościlogicznejtego
zdania(którezawszebyłofałszywe),zmieniłtylkopoglądyludzina
tęwartość.
Wskazanezałożeniadotycząceistotyiwłaściwościprawdysą
otyleważne,żemożerodzićsiępokusamocnegozwiązaniaargu-
mentacjiprawniczejzkonsensualnąkoncepcjąprawdy,czylikon-
cepcją,wktórejkryteriumprawdyjestzgodapowszechna15.Skoro
bowiemargumentowanieprzezprawnikówmadoprowadzićdo
zdobyciapoparciadlaprezentowanegostanowiska,tomożesięwy-
dawać,żenajlepiejjestprzyjąć,iżprawdziwesątewypowiedzi,które
powszechnieizgodnieuznawanesązaprawdziwe.
Wmoimodczuciuniemakonfliktumiędzyargumentacją
prawnicząaklasycznąkoncepcjąprawdy.Przedewszystkimtrzeba
uwzględnić,żedyskursprawniczywramachsądowegostosowania
prawamawprzeważającejmierzewymiarpraktyczny,niejedno-
krotnieteżskierowanykuprzyszłości.Dodajmy,żeprzyjąłem,iż
wartośćlogicznaprzysługujejedyniezdaniomwsensielogicznym,
aniewypowiedziominnegorodzaju.Wwieluprzypadkachar-
gumentacjaprawniczazmierzadowykazaniaprawdziwości,ale
wwielumaprzedsobąinnecele,jaknp.przekonanieosłuszności
proponowanegorozwiązania16.
14Taknp.zdanienTerazwWarszawiepadadeszcz”możemiećinnąwartośćlo-
gicznąniżzdanienTerazwLondyniepadadeszcz”,mimożeobatezdaniapowstały
nabazietejsamejwypowiedziniezupełnej(czyliniemającejwartościlogicznej)
nPadadeszcz”.
15Por.J.Wiatrowski,Filozofainterpretacjiprawniczej(cz.3),nPalestra”2011,
nr3-4,s.102.Natematsamejkonsensualnejkoncepcjiprawdy-zob.np.K.Kija-
nia-Placek,Konsensualnateoriaprawdy,w:Prawda,red.D.Leszczyński,Wrocław
2011,s.159in.
16Por.J.Stelmach,B.Brożek,Metodyprawnicze,Kraków2004,s.173-178.
25
