Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Gontarz:Otożsamości
członkówowychzbiorowości.Wprzypadkudrugimmamydoczynienia
zkonstruktamiabstrakcyjnymi,stanowiącyminarzędziaanalityczne,które
umożliwiajądostrzeżenienastępstwzmianspołecznychwewspółczesnych
społeczeństwachirozumieniezarysowującychsiętendencjirozwojowych.
Tegotypunastawieniebadawczedotyczymiędzyinnymitożsamościeuro-
pejskiej,tożsamościponowoczesnej,tożsamościgender37.
Znaczącymświadectwemdoniosłościpytańotożsamośćstałosięjedno
zcyklicznychsympozjówzainicjowanychprzezJanaPawłaII,poświęcone
tematowiTożsamośćwczasachzmiany.Przełompolitycznywroku1989
wEuropieŚrodkowejorazkryzysnajważniejszychinstytucjikształtujących
samowiedzęEuropyiZachodu,jakNATOczyUniaEuropejska,stałysię
bezpośrednimimpulsemdlafilozofów,socjologów,religioznawcówdopod-
jęciarozważańnadróżnymiaspektamiwspółczesnejtożsamości.Krzysztof
Michalskiwewstępiedoopublikowanegotomuprzywołujetakżeszerszy
kontekstnowoczesnychprzemianspołecznych:
PolityczneprzemianyostatnichlatwEuropiezaostrzyłyzatempytania
ozbiorowątożsamość.Pytaniatemająmożeteżgłębszeprzyczynyhi-
storyczne.Niezawszeprzecieżiniewszędzieuważasięjezapalące
iinteresujące.Dziejesiętaktylkowówczas,gdyzbiorowatożsamość
pojmowanajestjakostrukturazasadniczootwartaizależnaodjednostek.
Awięcwspołeczeństwie,gdzieróżnice,dojakichtrzebasięodwoływać,
odpowiadającnapytanie:flkimjestem?”,flkimjesteśmy?”,nieuchodząza
danezgóry,leczzarezultatpodlegającychmodyfikacjiprocesówspołecz-
nych.Skorotak,tozainteresowanietożsamością,zwłaszczatożsamością
zbiorową,byłobyzjawiskiemswoistymdlaepokinowoczesnej38.
Przyjrzyjmysięwybranymstanowiskomzaprezentowanympodczas
flrozmówwCastelgandolfo”w1995roku.Uzupełnieniemprzedstawionych
wcześniejtezCharlesaTayloradotyczącychtożsamościindywidualnejsą
jegouwaginatemattożsamościzbiorowej.Jejistnienieuznajefilozofza
analogicznąkonieczność,stanowiącąwłasnośćgrupy,definiującąjejwy-
jątkowośćideterminującąjejsamookreślenie.Zjednejstronytożsamość
kolektywną,taksamojaktożsamośćindywidualną,trzebasobieobrać,ato
wymagadziałaniajednosteknależącychdodanejgrupy,podtrzymujących
jejsamoświadomość.Zdrugiejstronytożsamośćgrupowąwybierasię
wprocesieidentyfikacji,zewzględunapotrzebęustaleniapozaindywidu-
alnegohoryzontumoralnego,lokującegopojedyncząosobęwokreślonej
37
37
Zob.ibidem,s.67—72.
38
K.Michalski:Przedmowa.Przeł.M.Łukasiewicz.W:Tożsamośćwczasachzmiany…,
s.6.
