Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zrenesansowympoloremgłosiłzasługikrólówpolskich.Chwalony
zastyl,doczekałsięjednakOstrorógostrejkrytykizaanachronizm
historycznychwywodów,gdywspominałzwycięstwastarożytnych
PolakównadwojskamiAleksandraWielkiegoiJuliuszaCezara.
WostatnichdziesiątkachlatXVw.człowiekiem,którywyróż-
niałsiępomiędzydostojnikamikościelnymiipaństwowymi,zasługu-
jącnamianomecenasaorganizującegoiwspierającegoelityhumani-
styczne,byłarcybiskuplwowskiGrzegorzzSanoka(1407–1477).
NajegotodworzeznalazłschronienieFilippoBuonaccorsi(1437–
1496)zwanyKallimachem,humanistawłoski,którymusiałuciekać
zojczyzny,oskarżonywrazzinnymiczłonkamiAkademiiRzymskiej
ospiseknażyciepapieżaPawłaII.PrzybycieKallimachadoKrakowa
w1470r.(lubzkońcem1469)uznajesięteżnierazzadatęsymbo-
liczną,otwierającądziejeliteraturyrenesansowejwPolsce.Pamiętać
zarazemwarto,żenarozkwitnowejepokiwItaliizdążyłysięjuż
złożyćpokolenia.GdyKallimachzmierzałdoPolski,weFlorencji
zaczynałysięwłaśnierządyWawrzyńcaWspaniałego.Mijałoniemal
stolatodśmierciPetrarkiiBoccaccia.Dożywałswychdnijedenznaj-
wybitniejszychteoretykównowejsztuki,LeonBattistaAlberti,Mar-
silioFicinopracowałnadprzekłademdziełPlatona(wyd.1477),
wielkąkarieręzaczynałLeonardodaVinci.Wtedyteż,wlatach70.,
rodziłosięostatniepokoleniewielkichtwórcówwłoskiegorenesansu,
pisarzy(Machiavelli,Bembo,Ariosto,Castiglione)iartystów(Michał
Anioł,Giorgione).
KallimachprzybyłdoPolskijakopoetaosporymjużdorobku,
hołdującytendencjomprzeważającymwówczesnymśrodowiskuwło-
skichtwórcówneołacińskich,któreokreślićmożnajakohumanizm
neopogański,demonstrującykultantykuwwyraźnejopozycjido
chrześcijaństwa.Tendencjeteuległywpolskimokresiejegotwórczo-
ściznacznemuosłabieniu,jakkolwiekpodskrzydłamiGrzegorza
zSanokaodnajdywałwłoskipoetaatmosferęjeśliniewolnomyśliciel-
stwa,todalekoidącejtolerancjiiakceptacji.Nadworzearcybiskupim
wDunajowieKallimachopracowałzbiórelegiimiłosnych.Napisane
zeznakomitymwyczuciemłacinyierudycjiklasycznej,parafrazujące
Tibullusa,PropercjuszaiOwidiusza,byływrodzącejsiępolskiejli-
teraturzerenesansowejcałkowitąnowością,zarównopodwzględem
metrykiisłownictwa,jakitematyki.Znajdujemywśródnichisłynną
23
