Renesans

Adam Karpiński

Uzyskaj dostęp

ISBN/ISSN:

978-83-01-15409-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

285

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Karpiński, Adam. Renesans. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, 285 s. ISBN 978-83-01-15409-7

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Karpiński, A.

T1 Renesans

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2007

SN 978-83-01-15409-7

Bibliografia BibTex:

@Book{ 560, author = "Karpiński, Adam", editor = "", title = "Renesans", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2007", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-15409-7" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Karpiński, Adam

ED -

TI - Renesans

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2007

SN - 978-83-01-15409-7

ER -

Netografia (standard APA):

Karpiński, Adam. Renesans [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007 [dostęp: 07 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/renesans-adam-karpinski-560.

filologia polska, historia literatury, renesans

Książka przedstawia autorską koncepcję renesansu jako epoki wielobarwnej i wielonurtującej, kształtującej się w odniesieniu do 2 tradycji: średniowiecznej, z której uczyniła sobie mroczne tło oraz antycznej, uwielbianej i będącej źródłem inspiracj...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-15409-7

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2007

Liczba stron:

285

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Od Autora6
1. Renesansowa Europa8
2. Wczesny renesans w Polsce – epoka o dwu twarzach19
2.1. Humaniści – elity21
Początki21
Humanizm chrześcijański25
Krzycki i Janicjusz – indywidualiści30
2.2. Moraliści i Ezopowie – nie tylko dla elit39
Tradycja średniowieczna i druk39
„Historyje” do czytania44
Świat według Ezopa, Marchołta i Sowizdrzała – „historyje” błazeńskie46
„Historyje” „wszytkiego świata”52
W kręgu moralitetu55
3. Renesans połowy wieku XVI – czas sporów, wzorów i Mikołaja Reja60
3.1. Spory62
Państwo i Kościół – dialogi czasów reformy62
Koncepcje irenisty i temperament polemisty – Modrzewski i Orzechowski67
Okiem humanisty73
3.2. ...i wzory76
W kręgu renesansowej parenetyki76
Żywot człowieka poczciwego77
Humanistyczny portret dworzanina81
Senator – wizerunek obywatelskiej cnoty85
Rycerz chrześcijański88
3.3. Mikołaj Rej – dopełnianie wizerunku90
Żywot i sprawy Mikołaja Reja90
Praeceptor Poloniae – szlachecki teolog94
Pisarz nowoczesny i jego impresor97
4. Jan Kochanowski – apogeum renesansowego klasycyzmu101
4.1. Droga do wielkości104
Między Padwą a Czarnolasem. Poszukiwania104
„Czego chcesz od nas, Panie...” – manifest renesansowego klasycyzmu109
4.2. Kochanowski klasycysta112
Psałterz Dawidów112
Pieśni – śladem Horacego117
W labiryncie Fraszek124
Poeta łaciński127
4.3. Czas „złej przygody”132
Treny132
Poeta „w niepewnej gospodzie”. Pytania o kryzys140
5. Obok Kochanowskiego144
5.1. W cieniu czarnoleskiej muzy145
Malcher Pudłowski i tajemniczy Anonim145
Manifest szlacheckiej prywatności. Rotuły Mikołaja Kochanowskiego i jego ucieczka od świata149
5.2. Mikołaj Sęp Szarzyński i poezja wnętrza155
Kłopoty z biografią155
„Trudna miłość”159
Poeta „rozdwojony w sobie”163
6. Stare i nowe. Koniec epoki170
6.1. Wobec zmian. Historycy i kaznodzieje172
Historiografia końca wieku172
Jezuici i Piotr Skarga174
6.2. Pokolenie poszukujące181
Sebastian Fabian Klonowic – poeta tradycji181
W stronę baroku. Stanisław Grochowski i Sebastian Grabowiecki189
6.3. Długie życie renesansu203
Naśladowcy Kochanowskiego203
Simon Simonides (Szymon Szymonowic)210
7. Zakończenie221
Wybrana bibliografia224
Indeks nazwisk230
Tablice chronologiczne238

miennictwemmniejwyczulonymnanowetendencjealbojezupełnie

lubczęściowoignorującym.Topiśmiennictworozwijasięgłównie

wobrębiejęzykapolskiego,któryzpoczątkiemXVIw.zacząłsię

stawaćcorazważniejszymjęzykiemsztukisłowa,choćjeszczeniebył

tojęzykliterackiegoParnasu.Szybkirozwójliteraturywjęzykupol-

skimzauważalnyjestoddrugiejdekadyXVIw.iwiążesięzrównie

dynamicznymrozwojemdrukarstwa.Rozpowszechnienieksiążkidru-

kowanejwytworzyłonowy,nieznanydotądkulturzekrągczytelników

zainteresowanychliteraturąpopularną,jakiśrodowiskotwórców

idrukarzyzaspokajającychtepotrzeby.

JeślizatemsięgającwgłąbXVw.,szukamywżyciuliterackim

KrólestwaPolskiegoświadectwnowych,humanistycznychideiikon-

centrujemysięcałkowicienazjawiskachdlakulturyówczesnejnowa-

torskich,toodpierwszychdekadwiekunastępnego,zasprawąm.in.

druku,musimyjużdostrzegaćirejestrowaćnietylkonarastającyroz-

wójliteraturyhumanistycznej,alerównieżintensywnierozwijającą

sięliteraturępopularną.DopołowyXVIw.tedwanurtyliteratury

wyraźnierozwijająsięjakbyniezależnieodsiebie,wniewielumiej-

scachsięspotykając.PolskirenesanswpierwszychdekadachXVIw.

pokazujepoprzeznieniejakodwaoblicza,jednowpatrzonewkulturę

humanistycznejEuropy,drugiehołdująceraczejtradycyjnymgustom.

Taodrębnośćiniezależnośćzaznaczasięnakilkupłaszczyznach.

Najbardziejwidocznąróżnicęstanowijęzyk,zjednejstronydominu-

jełacinawnowej,humanistycznejpostaci,zdrugiejjęzykpolski

zwolnadopierostającysięogólnopolskimjęzykiemliterackim.Wią-

żesięztymodmiennośćtradycjiiwzorcówestetycznych,zjednej

stronytradycjaantycznaiwytworzonenajejpodstawiewzorcelite-

rackiejwypowiedzi,zdrugiejnawiązywaniedotradycjiprzedhuma-

nistycznejiwzorcówpozostawionychprzezśredniowiecze.Nurthu-

manistycznymacharakterzdecydowanieelitarny,czemuwyraźnie

możnaprzeciwstawićkoncepcjęliteraturypopularnej,przeznaczonej

dlaszerszychkręgówczytającejpubliczności.Wśródróżnicwarto

podkreślićskłonnośćpisarzyhumanistycznychdoindywidualizacji

wypowiedzi,koncentracjęnasobiesamymjakoautorze,aleteżzaan-

gażowaniepisarzynurtutradycyjnegowprzekazywaniewartości

moralnych,anawetuczestniczeniesłowempisanymwdoraźnych

sporachpolitycznychczyreligijnych.

Brak wyników

Renesans

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra