Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
BogusławWójcik
gowpierwszejkolejności,mówiącoprzyszłościwsegmencieedukacyjnym,
słusznejestuprawomocnienieproponowanychrokowań.Złożonośćzagad-
nieniawymuszarównieżsięgnięcieponiestandardowąmetodębadawczą,
tzw.eksperymentmyślowy.Tametodazakładazaśzgodęnametaforyczne
ianalogicznepotraktowanieomawianegozagadnienia-częściowozapo-
mocąodniesieńdobieżącychrealiów.Futurystycznewycieczkinierazbywa-
łyoznakąnieradzeniasobiezteraźniejszościąijejproblemami.Zamiarem
autorawanalizowanymprzypadkupozostajejednakosiągnięciewyników
poznawczychzgodnychzestandardamimyśleniaracjonalnego.
Statuspoznawczyeksperymentówmyślowych
Literaturaanalizującastatuspoznawczyeksperymentówmyślowychjest
niezmiernieobszerna(Brożek,Jadacki,2012a,s.5-28).Niemniejwnioski
poszczególnychautorówsądośćspójne.Oilewprzypadkunauki(science)
eksperymentymyśloweniejednokrotniejużwykazałyswojąprzydatność
wprowadzonymdyskursie,otylewinnychdziedzinach,wtymtakże
wprzypadkufilozofiiwychowania(edukacji),mogąokazaćsięproblematycz-
neiraczejwprowadzaćwbłądniżkierowaćmyślinawłaściwetory.Struktura
podobnycheksperymentówjestnastępująca.Potrzebarozwiązaniajakiegoś
problemusprawia,żestawiasięgoniejakonnagłowie”,proponując:Nodo-
brze,aterazzastanówmysię,ncobybyło,gdybyś”.Przenosimysięautoma-
tyczniedojakiegośświatamożliwegoirozważamysytuacje,którebyćmoże
wogóleniezaistniejąwświecierealnym.Następnienapodstawietejprobabi-
listycznejanalizypróbujesięwyciągnąćimplikacje,którebyłybywstanie
zmodyfikowaćdotychczasowepostrzeganielubpodejściedoproblemu.
Przyjrzyjmysię,jakiekorzyścipłynązwykorzystaniatejstrategiiba-
dawczejwfizyce.KathleenWilkespodajewtymzakresieprzykładAlberta
Einsteina,któryzastosowałeksperymentmyślowy,sprawdzającpoprawność
elektrodynamicznejteoriiJamesaClerkaMaxwella.Miałwtedypostawić
pytanieokonsekwencjetowarzyszącekomuś,ktopodróżowałbyobokpro-
mieniaświatła.Doszedłwówczasdowniosku,żeówosobnik,zgodniezteo-
riąMaxwella,musiałbywidziećcoś,coniemiałoprawazaistnieć-stacjo-
narnepoleoscylacyjne.Wtensposóbpowstałjedenzargumentówwskazu-
jącychnanieścisłośćteoriiMaxwella(Wilkes,1988,s.4-8).Zdorobkiem
naukowymEinsteinawiążesięszereginnycheksperymentówmyślowych,
