Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wprowadzenie,czylisłówkilkaoprzesłankachizałożeniach
siętowszystko,ponieważaktywnośćinterpretacyjnajestnasząnontologicznąkoniecznością”
inpierwotnąformą”naszegonbycia-w-świecie”5lInnymisłowy,jakobytyrozumującenie
możemyniemyślećizarazemnieinterpretowaćświatalTopodstawowyprzejawludzkiego
istnienialPopiąte,ponieważsztukajakotakaniemożedlanasistniećinaczejjaktylko
poprzezswojekulturowoikontekstualniezmienne(re)interpretacjelIniemaznaczenia,
czybędziemytumyślećotakichczyinnychprzedsięwzięciachiwcieleniachartystyczności,
osztukachwizualnych,muzycznych,teatralnych,filmowych,plastycznych,osztucedawnej,
tradycyjnej,współczesnej,sztucekonceptualnej,partycypacyjnejczyinteraktywnejlNiema
równieżznaczenia,czybędziemyproblemrozpatrywaćzperspektywyautoraczyodbiorcy,
widzaczysłuchacza,takiegoczyinnego,mniejlubbardziejsformalizowanegodyskursu
zajmującychsiękulturąartystycznądyscyplin,czywreszciezperspektywyaktywności
uczestnikaiinteraktoralJakkolwiekbynatoniespojrzeć,nieunikniemypokusymyślenia
odoświadczeniuwinterpretacjiiprzezinterpretacjęjakooczymśuniwersalnymlIchociaż
wiążesięztymszczególnaodpowiedzialnośćzasłowo,ponieważwieszczenieuniwersalno-
ściwymaganiezbędnejwrażliwościiwnikliwościoglądu,wtymprzypadkuniewydajesię
kwestiąprzesadzonąlWszelakonietylkoszerokorozumianapercepcja,leczprocestwórczy
jesttakżeproceseminterpretacyjnym(czyteżściślejrzeczujmując—reinterpretacyjnym)
iniejednokrotniezarazemredefiniującymdotychczasowystanrzeczylubnawetgranice
artystycznegoiestetycznegodoświadczenialDziełosztukiwyrastawięczinterpretacji,jest
niąnasycone,jużchoćbyotyle,oilesamasztukajestsposobemkonstruowaniaiwytwa-
rzaniaznaczenialPoszóstewreszcie,interpretacjakażdorazowoaktualizujeobszarpoten-
cjalnychkulturowychihistorycznychkonkretyzacjidziełasztuki,ustanawiając,utrwalając
bądźrekonstruującjegokontekstualnąokreśloność,aleteżprzypisywanemuwłasności,
sensy,konotacjel
ZorientowanywproblematyceinterpretacjiCzytelnikzauważyzatemzłatwością,że
przyjętytutajsposóbmyśleniadystansujesięodzwyczajowoujmowanego,nwyjaśniająco-
-poznawczego”wymiaruinterpretacjilZwykleinterpretacjęłączonozprocesamipercepcji
iodbioruokreślonychtekstówkultury(sztuka,literatura,muzykaitpl),widzącwniejnczyn-
nośćprzygodną”
,wyzwalanądoraźnieaktywnośćintelektualnąukierunkowanąwyłącznie
naodczytanieiwyjaśnieniepodobnoniezmiennego,wewnętrznegoznaczeniadzieła,które
niejestbezpośredniodanewzmysłowympostrzeżeniulByławięcinterpretacja—jakto
określaAnnaBurzyńska—naktywnościąowyraźniezarysowanymfinaleispodziewanej
konkluzjil[ł]konstrukcjąteoretyczną,utrwalanąodstarożytnościiobejmującąwiele,
pozornieróżnychtechnikegzegezy,»sztukinterpretacji«,typów»krytykiliterackiej«czy
metodlekturylŁączyłojąowowspólne,podstawowezadaniestawianeprzedinterpretacją:
»wydobycieiwyjaśnieniesensu«zawszeuprzedniegowobecdzieła[ł]”6l
Tutajpodążamyinnądrogą,doświadczeniesztukiłączączinterpretacjąkonkretyzującą
sztukęitekstykultury,acozatymidzie—konstytuującąjejakotakie,tuiteraz,wich
aktualnej,kulturowejokreślonościlStanowiskotorewidujetradycyjnynegzegetyczny”pro-
filinterpretacji.Kwestionujeteżniezależnośćtekstu/dziełaodprocesówdyskursywnych,
obiektywnośćiuniwersalnośćjegoznaczeniaorazrozdzielnośćrozumieniaiinterpretacjil
Tymsamympodajerównieżwwątpliwośćideęsamoreferencyjnościszerokorozumianych
wytworówsztukilPodważanadtorelacyjnąnosobność”(sytuacyjnązewnętrzność)dzieła/
utworuidziałającejnańinterpretacjizgodniezprzekonaniem,iżtożsama(izomorficzna)
zdoświadczeniemsztukiinterpretacjakażdorazowowspółdecydujeookreślonoścido-
świadczanegoobiektu;określoności—miejmytegoświadomość—zawszekontekstualnej,
historycznej,sytuacyjnejlWtensposóbaktywnośćinterpretacjiikolejnychreinterpreta-
5
Hl-GlGadamer:Prawdaimetoda.ZaryshermeneutykifilozoficznejlPrzełlBlBaran.Kraków1993,
s.251.
6
AlBurzyńska:Dekonstrukcjaiinterpretacja.Kraków2001,s.239,270.
