Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
RyszardSolik
przekształceń,transgresji,zawłaszczeń,eksperymentów3lPrzywykliśmydotego,zdążyliśmy
sięprzyzwyczaić,conieznaczy,żewszystkojestakceptowaneiprzyjmowanezotwartoś-
ciąlPrzypuszczalniezaakceptujemytakżeto,mającnauwadzedynamikęartystycznych
reorientacji,żesztukajestdziśnzdolnatransformowaćswojebliższeidalszewarunki”
,co
niejednokrotnieoznacza,iżnpotrafiuczynićniezbędnymjakieśniezwykłekryteriumalbo
wogóleznieśćgranicesztuki”4lProblemwtym,żeowaoczywistawielośćwjedności—
wielośćiróżnopostaciowośćtegowszystkiego,cozdoświadczeniemsztukiisztukąjako
takąwiążemylubjesteśmyskłonniwiązać,acomożeiprzejawiasięnanajróżniejszespo-
soby—wgruncierzeczywiedziekunieoczywistościlBoteżświadomośćorazoswojenie
wielościwsztuceiwielościsztukitonietosamo,copytaniaidywagacje—ointerdyscy-
plinarnymskądinądcharakterze—ojejprzyczyny,uwarunkowania,konsekwencjelTojakby
zpoziomufaktówprzejśćdowyznaczającychiokreślającychjezałożeńlA,jaktoniegdyś
ująłStanleyFish,nzałożeniaaniefakty,któreczyniąjemożliwymi,stanowią[rzeczywisty]
przedmiotjakiejkolwiekkrytycznejdysputy”5l
Abyuniknąćniebezpieczeństwaholizmuiuogólnień,wskazanekwestiemożnaitrzeba
wdyskursachsztukieksponowaćnaróżnesposoby,uwzględniającidopuszczając(coko-
nieczne)najróżniejszekierunki,konfiguracjeiperspektywyoglądulNiewątpliwiekażdego
badaczawinnawtymwspieraćtrudnośćuwolnieniaizdystansowaniasięodwłasnych
nastawieńteoretycznychczyartystycznychupodobańipreferencjilTapozornaniegdyś
wpoznaniuprzeszkodawtymprzypadkuokazujesięzaletąlAnawetgwarancjąwielogłosul
Jednakkażdategorodzajupróbawiążesięzaspektowościąspojrzenia;wymagaprzyjęcia
jakiegośpunktuwyjściaidoprecyzowaniaprofilurozważańlCzaszrobićtoitutajlWspo-
minamonieograniczonejróżnopostaciowościsztuki,otendencjachdociągłychprzekształ-
ceń,transgresji,artystycznychdekonstrukcjiizawłaszczeń,oróżnorodnościinterpretacji
ikonkretyzacjiniepoto,bymierzyćsięzprzyczynamibądźkonsekwencjamipluralizmu
wsztuceisztuki—ponieważtozadaniedlawieluiwielogłosbędzietutajczymśnie-
odzownym—leczwyłączniepoto,bywkontekścietejproblematykiiwzwiązkuznią
przyjrzećsiębliżejzagadnieniuredefiniowaniasztuki,zczymmamydoczynieniazarów-
nowsferzetwórczościorazpraktykiartystycznej,jakiwdyskursieteoretycznymlMyślę
tujednakoredefiniowaniusztukiwsposób,dlaktóregowłaściwszyzdawałbysięzapis
zwyodrębnionymwnawiasieprefiksem,spajającymdefiniowaniezredefiniowaniemlBo
chociaż—jaksięwydaje—pojęciatewiążesekwencyjnazależność,niemamwątpliwości,
żedefiniowaniewgruncierzeczyokazujesięzarazemprocesemnieustającegoredefinio-
waniaorazprzemodelowywaniasztukiiwefekcie—przynajmniejodpoczątkównowo-
czesności6—konsekwentnegoposzerzaniaterytoriumsztukiorazgranicdoświadczenia
estetycznegolTytułemuzupełnieniadopowiedzmyjeszcze,żeredefiniowania(przynajmniej
wobszarzepraktykitwórczej)niemusimyutożsamiaćwyłącznieztym,conajbardziej
uchwytne,zprzyrostemartystycznychinnowacji;ztwórczościąprogresywną,zewzrostem
propozycjidekonstruującychwcześniejszerozwiązaniaistandardylZważywszy,żeproces
3
Dążnościte—jakoreprezentatywnetendencjewspółczesnejkulturyisztuki—podkreślamlinlHans-
-GeorgGadamer,pisząc:n[ł]pluralizmeksperymentowaniastałsię[ł]wnaszejepoceniedouniknięcial
Niezwykłośćażpogranicęniezrozumiałościstałasięjawnymprawem,zgodniezktórymtwórczamocsztuki
możesięwypełnićwtakiejepocejaknasza”
lIdem:DziedzictwoEuropylPrzełlAlPrzyłębskilWarszawa1992,
sl54l
4
JlMargolis:Czym,wgruncierzeczy,jestdziełosztuki?WykładyzfilozofiisztukilPrzełlW
lChojna
iinnilRedlnauklKlWilkoszewskalKraków2004,sl139l
5
SlFish:Coczyniinterpretacjęmożliwądoprzyjęcia?PrzełlAlSzahajlW:SlFish:Interpretacja,retoryka,
polityka.Esejewybrane.RedlAlSzahajlPrzełlKlAbriszewskiiinnilKraków2008,sl102l
6
Nowoczesnośćrozumiem—wpopularnymznaczeniutegopojęcia—jakodającysięopisać,wyodręb-
nionymodelkulturyeuropejskiej,ufundowanynaoświeceniowychidziewiętnastowiecznychideałachzmiany,
postępuinieustannejmodernizacji,azamkniętywydarzeniaminajpierwpierwszej,potemdrugiejwojny
światowejl
