Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
nowedziedzinypowiązań.Efektemtegoprocesujestzacieśnieniesięwięzigospo-
darczychorazinnych,awyłaniającasięztegonowastrukturajestzasadniczo
odmiennaodjejelementówskładowych”7.
Wdużejróżnorodnościpodejśćdoproblemuistniejejednakpewnazgodność,
żewefekcieintegracjimusipowstaćnowajakość,coodróżniająodwspółpracy
gospodarczej,orazżepojęciemiędzynarodowejintegracjigospodarczejmoże
zarównodotyczyćprocesuprowadzącegodookreślonegostanuzintegrowania
gospodareknarodowych,jakimożeokreślaćsamstanichzintegrowania.Wtym
celuniezbędnejestzniesieniedyskryminacjidlazapewnieniaswobodyprze-
pływutowarów,usług,czynnikówprodukcjiorazosiągnięciaintegracjirynków.
Jednakżeniemajednomyślnościcodometod,jakiewtymcelupowinnybyć
zastosowane.Podziałekonomistównazwolennikówmetodyrynkowej(funk-
cjonalnej),tzw.neoliberałów,orazinstytucjonalnej,tzw.regionalistów(instytu-
cjonalistów),nastąpiłjużnaprzełomielat50.i60.XXw.Wkonsekwencjido
czołowychprzedstawicielifunkcjonalizmuintegracyjnegozaliczanisą:J.Viner,
G.HaberlerczyF.Machlup,natomiastzanajważniejszychinstytucjonalistów
uważanisą:B.Balassa,F.PerrouxczyJ.Tinbergen.Klasyfikacjatakaniejest
aniprosta,ani„ostra”,jakpiszeS.Miklaszewski,np.B.Balassajestzaliczany
przezniektórychdonurtuneoliberalnegonapodstawiebodajnajbardziejrozpo-
wszechnionejdefinicjiintegracjijegoautorstwa.TymczasemteoriaB.Balassy
wwielupunktachistotnieróżnisięodtezneoliberałówiinnibadaczezaliczają
godoszkołyregionalistów8.Zbiegiemczasuwliteraturzezaczętocorazbardziej
zwracaćuwagęnainterdyscyplinarnepodejściedoteoriiintegracji,akcentującjej
ścisłezwiązkizinnyminaukami,wtympolitycznymi9.Wydajesięrównież,że
znaczenierozgraniczaniapodejśćwpraktyceintegracyjnejmalejewrazzpogłę-
bianiemsięprzyjętejformyugrupowaniaintegracyjnego.
J.Misalarozróżniaprocesdochodzeniadopełnejintegracjiwskaliregionalnej
nabaziematerialnej,tj.osiąganiajejwwynikudziałaniaprzedewszystkim
prawrynkuispełnieniawarunkówintegracji(marketdrivenintegration),oraz
instytucjonalnej,będącejwynikiemgłówniedziałańocharakterzepolitycznym
(politicallydrivenintegration),podkreślając,że„jeśliprocesowirozwojupełnej
7E.Kawecka-Wyrzykowska,Pojęcie,formy,efektyikoncepcjeintegracjieuropejskiej
(w:)J.Barcz,E.Kawecka-Wyrzykowska,K.Michałowska-Gorywoda,Integracjaeuropejska
wokresieprzemian.Aspektyekonomiczne,PWE,Warszawa2016,s.19.
8S.Miklaszewski,Uwagiostanieteoriiintegracjiwliteraturzezachodniej,„Folia
OeconomicaCracoviensia”1984,vol.XXVIII,s.183.
9S.Miklaszewski,HistoryczneiekonomicznepodstawyintegracjikrajówUniiEuropejskiej,
WSB,NowySącz1999,s.15;P.Borkowski,Polityczneteorieintegracjimiędzynarodowej,Difin,
Warszawa2007,s.23–36.
