Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
1.Rachunekkosztówdziałańwteoriirachunkowości
Wprocesiepodejmowaniadecyzjikosztymożnapostrzegaćwpodwójnejroli:
–samoistnegoproblemudecyzyjnegolubczynnikaumożliwiającegosformuło-
wanieokreślonegoproblemudecyzyjnego,
–informacjipozwalającejnakontrolęrealizowanychdziałań5.
Informacjeprzydatnedozarządzaniafirmą,którychpotencjalniedostarczają
koszty,pozwalaodczytaćizaprezentowaćrachunekkosztów.Rachunekkosztówjest
procesemidentyfikowania,gromadzenia,przetwarzania,prezentowaniaiinterpreto-
waniainformacjiokosztachwceludokonywaniaocenidecyzjiprzezużytkowników
tychinformacji6.
Rachunekkosztówjestogółemczynnościzmierzającychdoustaleniawysokości
nakładówpracyżywejiuprzedmiotowionejponiesionychwprzedsiębiorstwiewokre-
ślonymczasieizokreślonymprzeznaczeniem7.Rachunekkosztówtorównieżbadanie
itransformowanie,wedługprzyjętegomodelu,informacjiokosztachdziałalności
podmiotu,służąceużytkownikomdoocenysytuacji,podejmowaniadecyzjiisprawo-
waniakontroli8.
Rachunekkosztówpozwalanabadaniewarunkówponoszeniakosztów,naprze-
widywaniekosztów,naichpomiariewidencyjno-kalkulacyjnątransformacjęorazna
prezentacjęiinterpretacjękosztówfaktycznych9.Jestwięcontączęściąrachunkowo-
ści,którazajmujesięproblemamidokumentacji,ewidencji,rozliczaniaikalkulacji
orazsprawozdawczościwzakresiekosztów10.Rachunekkosztówpowinienwzwiązku
ztymspełniaćnastępującefunkcje:ewidencyjną,informacyjno-statystyczną,opty-
malizacyjną,analityczną,cenową,kontrolną,planistyczną,dowodową11.
Rachunekkosztówsłużydorealizacjiszereguzadań.Pozwalazidentyfikować
poniesionekosztywedługkryteriumichrodzajulubmiejscapowstania,pogrupować
jewedługkryteriumczasu.Stosowanierachunkukosztów,choćbydocelówsprawo-
zdawczościzewnętrznej,jestwymogiemprawnym.Rachunektenpowinienumożliwić
wykazanieceluponiesieniakosztóworazichwysokości.Powinienobjąćwszystkie
procesyprzebiegającewfirmie12.
Informacjezawartewrachunkukosztówpomagająrównieżwustalaniuopłacalno-
ściprodukcji,przezkonfrontacjękosztówzcenami.Rachunekkosztówpowinien
pozwalaćnaudostępnieniedanych,któremogązostaćporównanerównieżzdanymi
wewnętrznymi,pochodzącymizdanejfirmyzpoprzednichokresów,orazzkategoriami
planowanymiwprocesiebudżetowania.Dlazarządzaniafirmąkorzystnejestrównież
porównaniedanychbadanejfirmyzpodobnymi,działającymiwotoczeniurynkowym.
Takakonfrontacjapozwalanawyciągnięcieodpowiednichwnioskówipoprawęefekty-
wnościdziałańnapodstawieinformacjizarównozewnętrznych,jakiwewnętrznych.
5Por.Jarugowa,Sobańska,Sochacka(1993,s.58).
6Definicjarachunkukosztówpochodziz:Rachunkowośćzarządcza...(2002,s.1–21).
7Por.Matuszewicz(1994,s.5).
8Por.Jarugowa,Malc,Sawicki(1990,s.54).
9Por.Sołtys(1999,s.22).
10Por.Messner(1972,s.18).
11Por.Sawicki(1996,s.37).
12Por.Fedak(1962,s.8).
