Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Wprowadzenie
przekazupośrednio,np.przezspektakularnelubsensacyjnewydarze-
niatworzonewokółosobyczyproduktu.Wytwarzanierozgłosuwme-
diachbyłoinadaljestzwiązanezprzemysłemrozrywkowymiwznacz-
nejczęścisłużyreklamowaniujego„gwiazd”i„hitów”.Taforma
reklamowaniastałasięzczasempopularnarównieżwodniesieniudo
towarów,instytucjilubosób,wtymnp.polityków.
AlanRaucherzauważa,żedwudziestowiecznepublicitymiało
swojekorzeniewtrzechzjawiskach,którepojawiłysięwStanach
ZjednoczonychwXIXw.:winstytucjiagentaprasowego,reklamie
orazkrytycebiznesu9.HistorycznepraceScottaCutlipaiMarwina
Olaskyiegoukazujądodatkowo,żeopróczzdobywaniarozgłosuwce-
lachreklamowychorazprzeciwdziałaniakrytyce,charakterystyczną
cechąwczesnychdziałańpublicrelationsbyłotworzeniekorzystnych
relacjizestrategicznymigrupamiwspołeczeństwie,takimijakpolity-
cy,dziennikarze,duchowniczynauczyciele10.Działaniatakiesłużyły
zjednejstronystaraniomokorzystneustawyprawne,zdrugiejna-
tomiastmiaływpływaćnarozpowszechnianiepozytywnychopiniilub
zwalczaniekrytykizapośrednictwemwpływowychśrodowisk.Owy-
odrębnieniusięspecjalnychusługprzesądziłajednakpotrzebaobsługi
prasy.GeraldLeeokreślałdziałalnośćspecjalistówodpublicrelations
napoczątkuXXw.jako„inżynierówwiadomości”(newsengineers)11.
Powszechnieużywanymiokreśleniamiwpoczątkowymetapiekształ-
towaniasięspecjalizacjibyły„agentprasowy”lub„agentrozgłosu”.
ZhistorycznychkoncepcjinauwagęzasługujepoglądEdwarda
Bernaysa,przedstawionywpierwszejksiążcenatentemat(1923),
9A.Raucher,PublicRelationsandBusiness,1900-1929,JohnsHopkinsPress,
Baltimore1968,cyt.zaS.M.Cutlip,A.H.Center,EffectivePublicRelations,s.70.
10Niejednokrotnieprzybierałotocharakterprzekupstwa.Przedsiębiorstwako-
lejowe,np.,fundowaływpływowymosobombezpłatnekarnetynaprzejazdykolejo-
we,abankiuzależniałyudzielaniekredytówwydawnictwomodtego,czymiałydo-
brąprasęwichpublikacjach.M.N.Olasky,CorporatePublicRelations,ANew
HistoricalPerspective,LEA,HillsdaleLondon1987,s.21,S.M.Cutlip,A.H.Cen-
ter,EffectivePublicRelations,s.69-70.
11G.S.Lee,Crowds:AStudyoftheGeniusofDemocracyandoftheFears,
DesiresandExpectationsofthePeople,London1913,s.556-57,cyt.zaS.Ewen,PR!
TheSocialHistoryofSpin,BasicBooks,NewYork1996.