Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
AleksandraKroemeke
emocjonalnych,odbywającychsięrównocześnie(por.Herzyk-Borkowska,2002;Ko-
lańczykiin.,2004),wspólniedeterminującychzachowaniewsytuacjitrudnej.Ba-
daczeprocesuradzeniasobieniejednokrotniepodkreślali,żeodwrócenieklasycz-
nychrelacjipomiędzygłównymiskładowymitegoprocesu(zwłaszczaobszaru
strategie–emocje)dostarczaznacznieciekawszychwyników,dającychpełniejszy
obrazzmaganiasięzsytuacjątrudną(Carveriin.,1993;Carver,Scheier,1994;
Fredrickson,Joiner,2002;Gwozdecka,2000;Heszen-Niejodek,2002).Niekwestio-
nowanymmediatoremanalizowanychzależnościwbadaniachwłasnychbyłystra-
tegiezorientowanenaemocje,którychefektbezpośrednidlaliczbyobjawówdepresji
byłdodatni,związanyzgorsząocenąwłasnegozdrowiapsychicznego.Wstosunku
dotejformyradzeniasobiestosowniejbyłobynawetmówićoefekciegłównym,
związanymzewzrostemsymptomów(por.Aldwin,Revenson,1987).Wzakresiera-
dzeniasobieinstrumentalnegoefektymediacyjnebyłograniczoneiujawniłysięje-
dyniewrelacjiznegatywnymiemocjamibędącymibezpośredniąreakcjąnasytuację
choroby;choćstrategiezorientowanenazadaniebyłydeterminowaneprzezemocje
oróżnychznakachrównieżwIIetapiebadań.Byćmożewokresieposzpitalnym
wpływyinnychzmiennych(przedewszystkimstrategiiukierunkowanychnaemocje)
okazałysięsilniejszeiztegopowoduefektstrategiizorientowanychnazadanienie
ujawniłsię(wprzypadkuistotnychkorelacjipomiędzypotencjalnymimediatorami
–tutajkorelacjerzędu0,25;
p
<0,01pomiędzyCIS_EMaCIS_ZD–tylkojedenefekt
mediacyjnymożeokazaćsięistotny).Prawdopodobnejestrównież,iżwanalizowa-
nejgrupiechorychzadanioweradzeniesobiestanowispecyficzny,utrwalonywzo-
rzecfunkcjonowania,niekonieczniezwiązanyzkorzystnymikonsekwencjamizdro-
wotnymi.Sztywnorealizowanywkonfrontacjizsytuacjątrudnąokazałsięobojętny
dlaskutecznościradzeniasobie.
Odnotowanoniezależnośćemocjioprzeciwnychwalencjach(podobniejak
uBrown,Moskowitz[1997],czyWatsona,Pennebakera[1989])orazichodmienny
mechanizmdziałania.
Poziomemocjinegatywnychzmniejszałsięsystematyczniewczasie.Wydajesię
tonaturalne,iżbezpośredniopodramatycznejsytuacjizagrożeniażyciaprzeważa-
jąnegatywneodczucia,ichintensywnośćzczasemsłabnie,byustąpićmiejscasta-
nombardziejpozytywnym.Związanejesttozemocjonalnąadaptacjąjednostkido
wydarzeniatrudnego.Emocjenegatywne,stanowiącenatychmiastowąreakcjęna
sytuacjęchoroby,motywowałydozachowańskierowanychnaregulacjęemocji,
atakżebyłymotoremaktywnościskoncentrowanejnazadanie,skłaniającdozmie-
rzeniasięzsytuacjąchoroby.Podejmowanietychdwóchróżnychsposobówradzenia
sobieprzezjednostkęprowadziłodoodmiennychkonsekwencji.Strategieukierun-
kowanenaregulacjęemocjiskutkowaływyższymnatężeniemobjawówdepresji,
motywowanenegatywnymiemocjamistrategiezorientowanenazadanieprzeciw-
nie–wiązałysięzmniejsząliczbąobjawówdepresjiwIIIetapiebadań.Niekorzyst-
nedlazdrowiapsychicznegorespondentówokazałosięzaleganienegatywnych
