Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wygenerowaniapięciunegatywnych
cechmógłbyśpomyśleć:„Ha,jeślinie
mogęwymyślićpięciuzłychrzeczy
otejosobie,tomożewrzeczywis-
tościjestonadośćdobra”
(zob.Schwartziin.,2003).Ztego
powodu,jeślistaraszsięwymienić
więcejnegatywnychcech,to
wrzeczywistościmożeszzacząćbar-
dziejlubićdanegopolityka;jeślistarasz
sięwymienićwięcejpozytywnych
cech,totenwysiłekmożepogorszyć
twojenastawieniewobecniego.
Wynikiprzedstawionenarysunku
potwierdzająteprzewidywaniadla
podzbioruuczestników,którzybyli
względnieniezainteresowanipolityką
brytyjską.NaprzykładocenyBlaira
utychbadanychbyłystosunkowo
bardziejpozytywnewtedy,gdystarali
sięoniprzypomniećsobiewięcej
negatywnychcech.Utych,którzyjuż
bylizainteresowanipolitykąbrytyjską,
łatwość,zjakąpotrafiliwydobywać
zpamięciinformacjeoBlairze
(ponieważprawdopodobniemieli
wystarczającąwiedzęisilnepostawy)
powodowała,żeliczbacechniemiała
podobnegowpływunaichpostawy.
Gdypoobiedzieodbierzesztaki
przedwyborczytelefon,tonapod-
stawieprzedstawionegotuwzorca
wynikówmożeszoczekiwać,żegłos
wsłuchawcenajpierwzapytacięoto,
wjakimstopniuinteresujeszsię
polityką.Wtedygłosówbędziejuż
wiedział,jakłatwomożnazmienić
twojepostawyzapomocąpytań,
którenapierwszyrzutokawydająsię
całkiemrozsądne.Czyspodziewałbyś
się,żenakłonieniekogoś,żebyprzez
dłuższyczasskupiłsięnanegatyw-
nychcechachBlaira,spowoduje,
iżtenktośbędziegolubiłbardziej?
Gdywięcodpowiadasznapytania
„badawcze”wświecierealnym,
traktujpodejrzliwieprawdziwe
celetegoprzedsięwzięcia.
Wlaboratoriumbadaczemuszą
wtrakcierozmowywyjaśniającej
(zob.s.53)dostarczyćciinformacji,
którepomagącizrozumieć,wjaki
sposóbudziałwbadaniumógł
wpłynąćnato,comyśliszlubco
czujesz.Osoby,któredzwoniądo
ciebiepoobiedzie,niemają
podobnychobowiązków,jeślichodzi
opełneujawnienieceluiprocedury
badania.Przedewszystkimmająone
nadzieję,żepotrafiązmienićtwoje
postawywsposób,którywpłynie
natwojezachowanie,kiedyznajdziesz
sięwkabiniedogłosowania.
którychdostarczajątestypsychologicznelubbadania
wynikiuzyskanewlaboratoriumnasytuacjewystę-
eksperymentalne.Rzetelnywynikbędziepowtarzać
pującewświecierealnym.Kiedynapodstawie
sięwkolejnychpomiarachwpodobnychwarunkach
eksperymentuztaśmamimagnetofonowymiudzie-
badania.Rzetelnenarzędziepomiarowedostarcza
laliśmycirady,przyjęliśmy,podobniejakautorzyba-
porównywalnychwyników
,kiedystosujesięjewielo-
dań,żewynikisątrafne.Testyieksperymentymogą
krotnie(ikiedyto,comierzymy,niezmieniasię).
byćrzetelne,mimożeniesątrafne.Moglibyśmy
Rozpatrzmyopisanyprzedchwiląeksperyment,któ-
np.użyćnumerutwoichbutówjakowskaŹnikatwo-
rywykazał,żenpodprogowe”taśmymagnetofonowe
jegopoczuciaszczęścia.WskaŹniktenbyłbyrzetel-
dajątylkoefektplacebo.Weksperymencietymwzię-
ny(zawszeotrzymalibyśmytęsamąodpowiedŹ),
łoudział237osób.Twierdzenieeksperymentatorów,
lecznietrafny(dowiadywalibyśmysiębardzomało
żewyniktenjestnrzetelny”,oznacza,iżpowinnioni
otwoimpoziomieszczęściakażdegodnia).
byćwstaniepowtórzyćteneksperymentzkażdąno-
Kiedybędzieszterazczytaćoróżnychrodzajach
wągrupąuczestnikówopodobnejliczebnościiuzy-
miar,spróbujoceniaćjepodwzględemrzetelności
skaćtensamwzorzecdanych.
itrafności.
Trafność(
validity
)oznacza,żeinformacjauzy-
skanawbadaniulubteściepozwalamierzyćdokład-
nietępsychologicznązmiennąlubcechę,którąma
Rzetelność(
reliability
)Stopieńzgodnościwynikówtestu
mierzyć.Naprzykładtrafnamiaraszczęściapowinna
uzyskanychwkolejnychpróbach;stabilnośćlubspójność
pozwolićnamprzewidzieć,jakszczęśliwyprawdo-
wynikówotrzymywanychzapomocądanegonarzędzia.
podobniebędzieszwokreślonychsytuacjach.Trafny
Trafność(
validity
)Stopień,wjakimdanytestrzeczywiście
eksperymentoznacza,żebadaczmożegeneralizo-
mierzyto,comamierzyć.
waćjegowynikinaszerszyzakressytuacji,często
Pomiarpsychologiczny
47
