Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
postępowaniaeksperymentalnego(zmiennejnieza-
leżnej)możnaporównaćzjegozachowaniempotym
postępowaniu.Alboteżkażdyuczestnikmógłby
zostaćpoddanyoddziaływaniuwięcejniżjednego
poziomuzmiennejniezależnej.Rozpatrzmyekspe-
ryment,którymiałnacelusprawdzenie,czydzieci
Procent
poprawnychrozpoznań
;0
70
60
50
PrzyjemnePrzykre
lepiejpamiętająosobynmiłe”czynniemiłe”.
Kiedyidzieszprzezżycie,możeszuznawaćzadobrązasadę
unikanieludzi,którzycizagrażają.Abytoczynić,musisz
oczywiściebyćwstaniezapamiętaćtychludzi.Badaczete-
stowalihipotezę,żejużdzieci3-i4-letnielepiejpamiętają
twarzejednosteknniemiłych”(KinzleriShutts,2008).Wćwi-
Rycina2.3Zapamiętywanieprzezdzieci
czeniowejfazieeksperymentudzieciobejrzałynaekranie
twarzyjednostek„niemiłych”i„miłych”
komputeraszeregtwarzyodośćpozytywnymwyraziemi-
Wfaziećwiczeniowejeksperymentudzieciwwieku
micznym.Przypołowietychtwarzyeksperymentatorzyprzy-
3–4latotrzymywałynprzyjemne”lubnprzykre”infor-
taczalinprzyjemne”fakty(np.nKevinjestzawszemiły
.Dzisiaj
macjeoseriitwarzy;wfazietestowejstarałysięroz-
przyniósłciasteczkaikażdydostałtrochę”).Pozostałetwarze
poznaćtetwarze,którewidziaływcześniej.Okazałosię,
eksperymentatorłączyłzprzykrymifaktami(np.nKevinjest
żedziecilepiejzapamiętałytwarzeskojarzoneznprzy-
zawszeniemiły
.Dzisiajukradłwszystkimciasteczkainiktnie
krymi”informacjami.
miałżadnego”).Wtestowejfazieeksperymentudzieciba-
Źródło:Kinzler,K.D.iShutts,K.,Memoryfornmean”overnnice”.
Theinfluenceofthreatonchildren’sfacememory.
Cognition
,107,
danotestempamięci.Oglądałyonepokazaneimpoprzed-
775-783.Copyright(2008),zazgodąElsevier.
niotwarze,którezestawianowparyztwarzamizupełnie
nowymi.Dziecimiaływskazać,którątwarzwidziałyprzed-
pierwsze,podczaseksperymentuzachowanieczę-
tem(np.nKtóryznichtoKevin?”).Jakwynikazwykresuna
stobadasięwsztucznymśrodowisku,wktórym
ryc.2.3,dziecizregułylepiejpamiętałytetwarze,zktórymi
czynnikisytuacyjnesąkontrolowanetakdokładnie,
skojarzonoprzykrefakty
.
żewpływtakiegośrodowiskanazachowaniemoże
byćinnyniżwwarunkachnaturalnych.Krytycy
Ponieważwbadaniutymzastosowanojednogrupo-
twierdzą,żewkontrolowanycheksperymentach
wyplaneksperymentalny,eksperymentatorzymo-
tracisięwielezbogactwaizłożonościnaturalnych
gliwyciągnąćdobrzeuzasadnionywniosek,że
zachowań,abyosiągnąćprostotęoperowaniatylko
dzieciinaczejzapamiętywałytwarzeskojarzone
jednąlubparomazmiennymiireakcjami.Podru-
zprzyjemną,ainaczejzprzykrąinformacją.Badanie
gie,uczestnicybadańnaogółwiedzą,żebiorą
towskazuje,żewwiekulat3prawdopodobniepo-
udziałweksperymencieisąpoddawanisprawdzia-
trafiłeśdobrzezapamiętać,którzyludziebylidla
nomipomiarom.Mogąnatoreagować,starającsię
ciebienieprzyjaŹni.Możemywyobrazićsobie,żeba-
zadowolićbadacza,próbującnwykombinować”,jaki
daczeciusilniepracują,abyprzekonaćsię,czytaki
jestcelbadań,izmieniającswojezachowaniewsto-
samukładwynikówwystępujeujeszczemłodszych
sunkudotego,jakieprzejawialiby,gdybyniezda-
dzieci.
walisobiesprawy,żesąkontrolowani.Potrzecie,
Wszystkieopisanedotychczasmetodybadawcze
wodniesieniudoniektórychważnychproblemów
polegałynamanipulowaniuzmiennąniezależną,
badawczychzewzględówetycznychniemożnasto-
abyokreślićjejwpływnazmiennązależną.Chociaż
sowaćmetodeksperymentalnych.Niemoglibyśmy
metodaeksperymentalnapozwalabadaczomfor-
np.staraćsięustalić,czyskłonnośćdomaltretowania
mułowaćpewnewnioskidotyczącezwiązkówprzy-
dziecijestprzekazywanazpokolenianapoko-
czynowychmiędzyzmiennymi,tojestjednakkilka
lenie,wtensposób,żeutworzylibyśmygrupę
okolicznościograniczającychjejzastosowanie.Po
eksperymentalnązdzieci,którebyłybymaltretowane,
Procesbadawczy
41
